რუსეთ ამერიკის დაპირისპირება
(მიმდინარე კავკასიური საჭადრაკო დაფა)
სიტუაცია დღეს კავკასიაში ძალიან მართლაც დაძაბულია. რუსებსა და ამერიკელებს შორის მიმდინარეობს უკვე ხილული დაპირისპირება. პრაქტიკულად აღარ ერიდებიან ერთმანეთს. ანუ უახლოეს ხანებში მოხდება ძირითიადი სვლების განხორციელება პოლიტიკურ საჭადრაკო დაფაზე. ეს მოსალოდნელიც იყო. შეიძლება ითქვას, რომ ეს არ დაუწყია რუსეთს, ვგულისხმობ 2003წ. რევოლუციას. ამ სვლების განხორციელება ამერიკელებმა დაიწყეს. არ ვიცი რამდენად გამართლდება გამოთქმა: "თეთრები იწყებენ და იგებენ". აგვისტოში ამ საჭადრაკო დაფაზე დაიწყო რუსების შეტევა, რომელიც შუა გზაში შეჩერდა და დასასრულამდე ვერ მივიდა. რუსებს რომ შეძლებოდათ მისი დასრულება, საჭადრაკო პარტიაც დასრულდებოდა. ანუ დასრულებული ჯერ არაფერი არ არის. დასავლეთმა პრაქტიკულად ერთიანი ფრონტით შეძლო რუსული შეტევის შეჩერება აგვისტოში და ამაში ევროპელებმაც მიიღს მონაწილეობა, მაგრამ მერე ეს შეტევა შენელდა. ანუ ტემპი, რაც რუსებმა შესთავაზეს დასავლეთს არ გაგრძელდა. რუსებიც პრაქტიკულად შუა გზაზე გაიყინენ და სწორედ ეს არის იმის საფუძველი ვიფიქროთ, რომ რუსებს ტემპის აჩქარება აწყობდათ. მათ ეს ტემპი დღესაც აწყობთ, ამიტომ ისინი გარკვეულ მანევრებს ატარებენ, რუსული გამოთქმისა არ იყოს " ვაინა ხუ-------------, გლავნიე მანიოვრი". შესაბამისად ეს მანევრებია, რომელიც წარმოშობს იმ ლოგიკას, რომ რუსებს სურთ დაწყებული პარტიის დასრულება და ამაში გასაკვირი არაფერია. ამიტომ მძაფრად ისმის შეკითხვა, იქნება თუ არა კიდევ ომი. დღემდე ამერიკის პოზიცია აგვისტოს განხორციელებულ შტურმზე თავდაცვით ხასიათს ატარებდა, თუმცა უკვე გამოიკვეთა ნიშნები, რომ ამერიკა აპირებს შეტევაზე გადასვლას, მხოლოდ 4 თვის შემდეგ.
ამ 4 თვეში ეკონომიკური კრიზისი მსოფლიოში და მითუმეტეს რუსეთში გაძლიერდა. შესაბამისად რუსეთში ის აქტიურ ფაზაში შედის და ეს წარმოშობს შიდა განხეთქილებას რუსულ პოლიტ ელიტაში. აგვისტოს "გამარჯვებით" გამოწვეული პრ-ის საწვავიც ილევა და ის ვერ იმუშავებს ისე, როგორც ომის დასასრულს მუშაობდა. ასევე ძნელია კრიზისის აქტიურ ფაზაში შესვლის შემდეგ დაიქოქოს ახალი პრ-ი, რომელსაც რუსული საზოგადოება აყვება, ისე, როგორც ეს აგვისტოში მოხდა. მითუმეტეს, რომ აშშ გადადის შეტევაზე. აქ ვგულისხმობ სამხედრო ხელშეკრულების გაფორმების, პროცესის დაწყებას რომელიც ძალიან აქტიური ნაბიჯი იქნება ამერიკის მხრიდან. ვფიქრობ, ამ ხელშეკრულების გაფორმებით ამერიკა ახორციელებს გეგმა ბ-ს. გეგმა ა. იყო საქართველოს და უკრაინის ნატოში მიღება, რომლის დროში გადაწევა მოხდა, მაგრამ საკმაოდ საიდუმლო ინტერპრეტაციით.
სამხედრო ხელშეკრულების გაფორმება ეს არის ახალი რუსეთ-საქართველო0ს ომის დაწყების განეიტრალებისკენ გადადგმული ნაბიჯი და საკმაოდ შედეგიანიც შეიძლება გამოდგეს. თუმცა გამორიცხული არ არის ამ ხელშეკრულების გაფორმებამდე რუსებმა სერიოზული პროვოკაციები მოაწყონ და ისევ ავღმოჩნდეთ იძულებითი აუცილებლობის პირობებში, სადაც არჩევანი აღარ არის.
ომის დაწყების და საკითხის დახურვის ცდუნება რამდენად დიდი აღმოჩნდება რუსეთის პოლიტ იშტებლიშმენტისათვის ეს ნამდვილად პროგნოზს არ ექვემდებარება. თუმცა, ვფიქრობ ეს ნაბიჯი რუსეთისთვის დიდი რისკის შემცველი იქნება. ასევე ვფიქრობ, ეს რისკები აისახება კრემლის შიდა დაპირისპირებაზე, რომელიც გარდაუალია. ყავლი გაუვიდა რუსული კრიზისის ამერიკისთვის და საქართველოსთვის გადაბრალების პრ-ს, რომელმაც 4 თვემდე იმუშავა. ფაქტია, რომ რეალურად ეს მდგომარეობა უნდა დაბრალდეს იმ კლანს, რომელმაც გაყო თავი ამ ყველაფერში. ესეც სერიოზული ნიშანია იმისათვის, რომ ომის საშიშროების განეიტრალება მოხდეს, უშუალოდ ერთერთი კლანის მიერ, უფრო ალბათ მედვედევის კლანის მიერ. ვინაიდან ვფიქრობ, პუტინ მედვედევის კლანებს შორის ამაზე აზრთა ერთობა ვერ იქნება. კარგად ჩანს, რომ მედვედევი ცდილობს დასავლეთის მხარდაჭერის მოპოვებას, პუტინის წინააღდეგ და პრაქტიკულად ეს უკვე დაწყებულია. დასავლეთის სიმპატიები მედვედევის მხარეს იხრება, შესაბამისად ახალი ომის გაჩაღება პრაქტიკულად მედვედევის ამ გეგმებს ჩაშლის და მთავარი საკითხი პუტინის განეიტრალება, ჩიხში მოექცევა. არადა მედვედევისთვის და მისი კლანისთვის ეს საკითხი ძალიან მნიშვნელოვანია, მითუმეტეს პუტინის განეიტრალების შესანიშნავი პირობებია რუსეთში ეკონომიკური კრიზისის სახით, რომელიც რეალურად პრემიერის პასუხისმგებლობას გამოიწვევს. ეს საკითხი გააქტიურდება. დუმა უკვე ითხოვს პუტინის მისვლას პარლამენტში და განმარტებების მიცემას ქვეყანაში შექმნილ მდგომარეობაზე. პუტინი ჯერჯერობით თავს იკავებს.
ეს საკითხები პირდაპირ ემთხვევა ამერიკის გააქტიურებას საქართველოში და ზოგადად მის კავკასიური პოლიტიკაში. შესაბამისად ომის განეიტრალებაც ამ საკითხებთანაა მიბმული და შეიძლება ითქვას ომის დაწყება არ დაწყების პროცენტული მაჩვენებლები: დაწყება 30% არ დაწყება 70% მდე დავუშვებდი. ვფიქრობ ის 4 თვე, სიტუაციების მომწიფებას დაეთმო და მთავარი შეტევა რუსეთზე გაზაფხულიდან დაიწყება. გაზაფხული ამ ყველაფრისათვის იდიალური დროა.
რუსეთს ექნება მაქსიმუმი მცდელობა, როგორმე მოახერხოს მიენიჭოს იურიდიული სტატუსი აფხაზეთში და ცხინვალში. სწორედ ამიტომ არის აფხაზური ინიციატივა წინა პლანზე ჭუბურხინჯის შეხვედრების აღდგენის შესახებ, სადაც რუსეთიც მიიღებს მონაწილეობას და ამით ის, რაღაცნაირად გადალახავს, შეაგუებს დასავლეთს მის არსებობას ამ რეგიონში, ანუ მოახერხებს აგვისტომდელი ფრომატის დეფაქტო გაგრძელებას. რუსეთს ამის პრობლემა აქვს, თან დიდი პრობლემა. ის იმყოფება საოკუპაციო სტატუსში და არავინ იჯერებს იმას, რომ აფხაზეთთან და ცხინვალთან ხელშეკრულებები გააფორმა. ეს ხელშეკრულებები საერთაშორისო ურთიერთობებში ნულის ტოლია. ეს არის საკუთარი იურიდიული სივრცე, რომელსაც არავინ იზიარებს. ეს არის ასევე სარკოზი მედვედევის შეთანხმების პარალელური იურიდიული სივრცე, რომელმაც ვერ ჩაანაცვლა ძირითადი 6 პუნქტიანი შეთანხმების სამართლებრივი სივრცე.
რუსეთის ეს მცდელობები ჯდება იმ 70%-იან ომის არ დაწყების ალბათობაში. რუსეთი ვერ აწესრიგებს იურიდიულ მხარეს და შეიძლება ითქვას კბილებით უჭირავს სიტუაცია. ის ძალიან არაკომფორტულ მდგომარეობაშია. შეიძლება თქვან ეს არაფერს ნიშნავსო, მაგრამ იურისპრუდენცია დიპლომატიური გამარჯვების მოსაპოვებლად პირველი ბერკეტია. რაც რუსეთს საქართველოში აღარ გააჩნია. არადა აგვისტომდე სიტუაციების დაბრუნება იურიდიულ პლანში ნიშნავს სამშვიდობო ფორმატს, რუსების გარეშე, რუსეთს გამოცხადებულს ოკუპანტად და კონფლიქტის მხარედ. ეს რუსეთმა იცის. ის ამის საწინააღდეგოდ ყველაფერს გააკეთებს, თუმცა ნებისმიერი ახალი იურისპრუდენციული სივრცე, რომელსაც რუსეთი მოინდომებს, რომ შექმნას ამ ტერიტორიებზე იქნება ისეთივე საოკუპაციო სტატუსის შემადგენელი ნაწილი, რომელიც დღეს არის. ამდენად რუსეთის მცდელობები, ამ შემთხვევაში არის მანევრები შეძლოს, როგორმე გადალახოს საოკუპაციო სივრცე, რომელსაც ვერ ახერხებს. ამიტომ ომის რიტორიკა, რომელიც ისმის რუსეთიდან არის შანტაჟი და მისი განხორციელების 30 %-იანი ალბათობა შეიძლება დავუშვათ მხოლოდ. ომის დაწუების შემთხვევაშიც კი, არავინ იცის, რუსეთი, რამდენად შეძლებს აგვისტოს გეგმის განხორციელებას. ესეც დიდი ალბათობის ქვეშაა და აშშ ამას არ დაუშვებს. გეგმის დასრულების შემთხვევაში საქართველოს ის ხელისუფლება, რომელიც რუსეთის მიერ იქნება კონტროლირებადი მოექცევა დასავლეთის მხრიდან იზოლაციაში და პრაქტიკულად საქართველოს როგორც ქვეყანას დაეკარგება ყოველგვარი შანსი განვითარების.
ირაკლი მარგველაშვილი
19.12.08წ.
