Sunday 28 February 2010

დუგინის ინტერვიუს კონტენტანალიზი და საქართველოს შიდა პოლიტიკა

დუგინის ინტერვიუს კონტენტანალიზი და საქართველოს შიდა პოლიტიკა

მ/წ. 25 თებერვალს „ინტერპრესნიუსზე“ გამოქვეყნდა დუგინის ინტერვიუ. შევეცდებით ამ ინტერვიუს კონტენტანალიზის ფორმით დამუშავებას და საქართველოს მომავალი შიდა პოლიტიკური მოძრაობის გეგმებს. ასევე ამ შიდაპოლიტიკაში რუსეთის ჩართულობას. ინტერვიუს დასაწყისში დუგინი აღნიშნავს:
ა. დუგინი : “ვფიქრობ, რომ ახლა რუსეთი სერიოზულად შეუდგება იმ პოლიტიკოსთა ძიებას, რომლებიც მას აწყობს. რუსეთი ახლა საქართველოს მთელ პოლიტიკურ ელიტას განიხილავს. ასეთები სხვადასხვა ძალებია. ნოღაიდელზე, ალასანიაზე, ებრალიძესა და სხვებზე დამოკიდებული არ ვართ. ყველა ის პოლიტიკოსი, ვინც ამჟამად ამერიკის პოლიტიკიდან დისტანცირებულია, შესაძლოა კრემლისთვის სასურველი გახდეს”,
აღნიშნული ფრაზიდან იკვეთება შემდეგი რამ. რუსეთმა ახალი თამაში დაიწყო. დაიწყო საქართველოშ შიდაპოლიტიკურ სივრცეზე გადმონაცვლება. დაწყებული აქვს კასტინგიც. თუმცა ვფიქრობ, რომ კასტინგი დასასრულს უახლოვდება. სწორედ ამას გულისხმობს ფრაზა: „ნოღაიდელზე, ალასანიაზე, ებრალიძესა და სხვებზე დამოკიდებული არ ვართ.“ რუსეთის მიერ საქართველოს შიდაპოლიტიკა დაყოფილია 2 სფეროდ, რომლებიც ერთმანეთთან მჭიდრო კავშირშია:
1. შიდაპოლიტიკური სივრცის ჩამოყალიბება, რაც გულისხმობს საქართველოში მხოლოდ 2 პოლიტიკური ორიენტაციის არსებობას და გამორიცხავს ალტერნატივას. ეს არის პროამერიკული ძალა, სადაც მოაზრებულია სააკაშვილი და ხელისუფლება. ხოლო მეორე ძალა ეს უნდა იყოს პროქართული ძალა რომელიც = პრორუსულს, რასაც თავად დუგინი მშვენივრად განმარტავს ქვემოთ.
2. პროქართული=პრორუსული ძალის ლიდერის ჩამოყალიბება, რომელიც ჯერჯერობით კასტინგშია.
ანუი დასკვნა აქედან. მთავარია შეიქმნას ძალა, რომელიც არ იქნება ორიენტირებული ამერიკაზე. ანუ საქართველოს შიდაპოლიტიკურ სივრცეში უნდა დარჩეს 2 ძალა, პროამერიკული. არ უნდა მოხდეს პროამერიკული ძალის ალტერნატივის ჩამოყალიბება, და ამის პირდაპირი დადასტურებაა რესპუბლიკელების თამაშგარე მდგომარეობაში ჩაყენება. მათ ვერ დავუკარგავთ, რომ ისინი ცდილობდნენ სააკაშვილის ალტერნატივის შექმნას, რომელიც საკმაო კომფორტი იქნებოდა საქართველოს მოსახლეობისთვის,მაგრამ ამის დაშვება არ შეიძლება, ეს რუსულ გეგმაში არ შედის. ამის დასტურია დუგინის განმარტება, რას ნიშნავს პროქართული:
ალ. დუგინი; „ალეკსანდრ დუგინი: რუსეთს პროამერიკული პოლიტიკოსი არ აწყობს. რუსეთს აწყობს ის პოლიტიკოსი, რომელიც, პირველ რიგში, ქართული ინტერესებით იხელმძღვანელებს.“ ანუ აქედან ჩვენ შეგვიძლია დავასკვნათ, რომ პროქარტული=პრორუსულს. შესაძლოა მცირე ალოგიკობათ მივიჩნიოთ ეს ყოველივე, მაგრამ საკითხი დგას სულ სხვაგვარად. ეს მომავალზეა გათვლილი. პროქართული, როდესაც საქართველოს საგარეო პოლიტიკის რიორიტეტს ჩამოაყალიბებს ეს იქნება ნეიტრალიტეტი.
ამის შემდეგ დუგინი განიხილავს და მაგალითად მოჰყავს უკრაინა. ამონარიდი ინტერვიუდან:
ალ. დუგინი: “თუმცა მიმაჩნია, რომ ამ საკითხის ასე სწრაფად გადაწყვეტა მოსალოდნელი არ არის. იანუკოვიჩის მაგალითზე რუსეთმა მომლოდინეს პოზიციაში ყოფნა ისწავლა და გარკვეული პერიოდის შემდეგ მიაღწია კიდეც თავისას, რადგან ანტირუს პოლიტიკოსებს სასურველი მიზნის მიღწევა არ ძალუძთ. მაგალითად, ავიღოთ იგივე იანუკოვიჩი - იგი რუსეთზე იყო ორიენტირებული და ახლა ისეთ მდგომარეობაშია, როდესაც რუსეთს გაზის ფასებთან დაკავშირებულ საკითხებზე, ყირიმის პრობლემების გადაჭრასთან დაკავშირებით მასზე ზეწოლის მოხდენა სერიოზულად არ შეუძლია და იძულებულია მის ჭკუაზე იაროს. აქედან გამომდინარე, იანუკოვიჩი ყველა იმ პრობლემას გადაწყვეტს, რომელიც იუშჩენკომ არა მარტო ვერ შეძლო, არამედ საერთოდ უფსრულამდე მიიყვანა. ამიტომ, ვფიქრობ, რომ რუსეთს საქართველოში უნდა აწყობდეს პოლიტიკოსი, რომელიც აშშ-სგან დისტანცირებულია და პირველ რიგში, თავისი ქვეყნის ეროვნული ინტერესებით იხელმძღვანელებს”, - აღნიშნავს გამოცემის კორესპონდენტთან საუბრისას ალეკსანდრ დუგინი.

ამ ციტატის მაგალითზე შეიძლება ვიფიქროთ, რომ სცენარი საქართველოსა და უკრაინაში ერთნაირია. მცირე განმარტება, რა მოხდა უკრაინაში. იუშჩენკო, რომელიც უკრაინის პრეზიდენტი იყო შეიძლება ვთქვათ, რომ ის უკრაინის ზვიად გამსახურდიაა. ანუ იუშჩენკო აბსოლუტურად ნაციონალისტური ძალა რუსული პრ მანქანის მეშვეობით გახდა პროამერიკული ძალა, ხოლო იანუკოვიჩი პროუკრაინული ძალა. შედეგები ყველამ ვიხილეტ. უახლოეს თვეებში უკრაინის ნეიტრალიტეტის იდეა ძალას მოიკრებს და ერთად ძმურ რუსეთთან ერთად თავის მყარ ფორმას მიიღებს. ანუ სცენარი ურაინა-საქართველო ერთია, თუმცა არ გამოვრიცხავთ, რომ აქ შედარებით ფორსირებულად მოხდეს საკითხების გადაწყვეტა, ვინაიდან უკრაინის გარეშე დარჩენილ საქართველოს ბედს, ამერიკის შეერთებული შტატებმა შესაძლოა ორმაგი ყურადღება დაუთმოს და 2013 წლამდე არავინ იცის რა მოხოდება. შესაძლოა ის სკივრიც გაიღოს, სადაც ნატოა შენახული და მერკელსაც ამოგლიჯონ ის გასაღები რომელიც 2008წ. 3 აპრილს რუსებმა გადააყლაპეს. ამიტომ აქ ჭექა ქუხილი გამორიცხული არ არის.

ძალიან საინტერესოა დუგინისეული ქართველი პოლიტიკოსის კასტინგი.
ალ. დუგინი: “ფული აქ არაფერს წყვეტს, მას შეუძლია მხოლოდ ტექნიკური საკითხების გადაწყვეტაში დახმარების გაწევა. ერთი სიტყვით, ესაა ქართველი ნაციონალისტი, მაგრამ ისეთი, რომელიც ორ რამეს - რუსეთისა და ევროპის ინტერესებს გაითვალისწინებს და ემსახურება მას... არაფრის გამორიცხვა არ მსურს, შესაძლოა ალასანიაც იყოს. თუმცა ვიცი, რომ ევროპაზე უფრო იგი ამერიკაზეა ორიენტირებული.“
საკმაოდ საინტერესო ფენომენი შემოდის, ქართველი ნაციონალისტი, რომელიც რუსეთის და ევროპის ინტერესს გაითვალისწინებს, ანუ რატომღაც დუგინი თვლის, რომ რუსეთის და ევროპის ინტერესი არის საერთო??? შეიძლება ეს ალასანიაც იყოს, ის პირდაპირ არ ამბობს ჯერ არცეულ კანდიდატზე, ამგრამ დუგინის ინტერვიუში აშკარად სჩანს მიუნხენის კვალი, მოდით ვნახოთ:
ალ. დუგინი; „რუსეთს აწყობს ის პოლიტიკოსი, რომელიც, პირველ რიგში, ქართული ინტერესებით იხელმძღვანელებს.“
ეს კიდევ ერთი მტკიცება, რომ პროქარტული=პრორუსულს. ასევე კასტინგის დასასრულისკენ სვლაც შეინიშნება ინტერვიუში, ესეც ვნახოთ:
ალ. დუგინი: „თუ ჩვენ ასეთ პოლიტიკოსს დავინახავთ და ვხედავთ კიდეც, მათთან ვითანამშრომლებთ. ასეთები ძალიან ბევრია. იგივე ნოღაიდელი, პირადად ალასანიაც და სხვა ქართველი პოლიტიკოსი, რომლებსაც გარკვეულწილად შეუძლიათ რუსეთის პარტნიორები გახდნენ”, - განაგრძობს გამოცემის რესპონდენტი.“
ანუ კასტინგში მონაწილეები დასახელებულია. კასტინგში მონაწილეობაზე თანხმობა მიღებულია, შეიძლება დახლოებითი არჩევანიც დავინახოთ ინტერვიუში:
აბა კარგად დავაკვირდეთ:

1. „არაფრის გამორიცხვა არ მსურს, შესაძლოა ალასანიაც იყოს. თუმცა ვიცი, რომ ევროპაზე უფრო იგი ამერიკაზეა ორიენტირებული.“
2. „თუ ჩვენ ასეთ პოლიტიკოსს დავინახავთ და ვხედავთ კიდეც, მათთან ვითანამშრომლებთ. ასეთები ძალიან ბევრია. იგივე ნოღაიდელი, პირადად ალასანიაც და სხვა ქართველი პოლიტიკოსი“.
ეს ორი ფრაზა, აბსოლუტურ ენობრივ და ლოგიკურ კავშირშია. დუგინი ცდილობს არ ისაუბროს პირდაპირ, მაგრამ მას ასევე არ სურს გაურკვეველი დარჩეს ვინაა კასტინგში მონაწილეები და ვინ შეიძლება იყოს არჩეული.
განსაკუთრებით საინტერესოა შემდეგი ფრაზა:
ალ. დუგინი : “ერთადერთი, რაც ახლა მოსკოვმა ზუსტად იცის, ისაა, რომ საქართველოში ხისტი პრორუსული პოლიტიკა არ გამოვა. ახლა სხვა სიტუაციაა. მოსკოვს მშვენივრად ესმის, რომ საქმე მხოლოდ იმ პოლიტიკოსებთან უნდა დაიჭიროს, ვინც ქართული ინტერესებით მოქმედებს. დღეს რომ რომელიმე ქართველმა პოლიტიკოსმა თქვას, აფხაზეთსა და “სამხრეთ ოსეთს” ვაღიარებო, მისი საქმე წასულია. შემიძლია გითხრათ, რომ რუსეთი მზადაა ითანამშრომლოს თუნდაც სააკაშვილის პოლიტიკისადმი მტრულად განწყობილ პოლიტიკოსებთან, რომლებიც მას ამ საკითხის გადაჭრას წაუყენებენ. თუმცა ეს არ ნიშნავს, რომ იგი მზადაა, მათ ამ საკითხში დაუთმოს”,
ეს უკვე იმ ძალაზეა საუბარი, რომელსაც მიიწვევენ მიუნხენში, რომლის ორგანიზება გერმანიაში რუსებისთვის არანაირ პრობლემას არ წარმოადგენს, მთავარია, რომ იქ უნდა გადაწყდეს ბევრი საკითხი და ლავროვიც ამისთვისაა იქ. უნდა გაჟღერდეს, რომ აუცილებელია რუსეთთან დიალოგი, თუმცა ის ძალა პროქართულია, რომელც =პრორუსულს ძალიან საინტერესო პასაჟია ამის დასადასტურებლად:
ალ. დუგინი: „შემიძლია გითხრათ, რომ რუსეთი მზადაა ითანამშრომლოს თუნდაც სააკაშვილის პოლიტიკისადმი მტრულად განწყობილ პოლიტიკოსებთან, რომლებიც მას ამ საკითხის გადაჭრას წაუყენებენ. თუმცა ეს არ ნიშნავს, რომ იგი მზადაა, მათ ამ საკითხში დაუთმოს”,
ანუ ყველაფერი მოსულა, მთავარია კარგად შეიფუთოს და ათვისებული იქნას ის რესურსი, რომელიც რუსეთს საქართველოში აქვს. ეს მოიცავს 2 მომენტს და აპირისპირებს ერთმანეთან სწორედ რესურსის ათვისებისთვის.
1. ნოღაიდელი, ხისტი პრორუსული ძალა, უნდა მოხდეს მისი დისკრედიტაცია, ვინაიდან რუსებმა იციან, რომ ამის რესურსი ძალიან ცოტაა და პრაქტიკულად შეუძლებელია მისი რეაბილიტაცია.
2. ალასანია, რომელმაც უნდა აითვისოს სააკაშვილისადმი მტრულად განწყობილი ძალების და საზოგადოების რესურსი, და გახდეს კასტინგში გამარჯვებული. პრაქტიკულად ის აკმაყოფლებს რუსული კასტინგის ყველა მოთხოვნას, რომელიც დუგინმა ამ ინტერვიუში ჩამოაყალიბა.
რუსული გეგმა საქართველოს 2 პოლიტიკურ ბანაკად დაყოფის შესახებ უკვე სტარტი აიღო. ალიანსი, სააკაშვილის ალტერნატიული პროდასავლური ძალა სულს ღაფავს. სამაგიეროდ უკვე იწყება პროქართული ძალის ჩამოყალიბება. რესპები მიიჩექმნენ. ერთადერთი სივრცე, რომელიც სააკაშვილმა დატოვა ქართული შიდა პოლიტიკისთვის არის ჩრდილოური სივრცე. სხვა სივრცე არ არსებობს. თუ ამ ფრაზას დავუკვირდებით სავარაუდო მოვლენების განვითარების ორიენტირებიც სჩანს. ვისი თამაშია ეს, ვინაა ამ თამაშის სუბიექტი? ამაში ვგულისხმობთ ჰერმენევტიკულ თამაშს და არა სხვა თამაშს რომელსაც ყველა გაიძახის. ამაზე მომავალში გესაუბრებით.

Thursday 11 February 2010

რუსული გეგმა და ნოღაიდელი.

ვგძნობ დიდი პანიკაა ატეხილი საზოგადოებაში, თუ რა მომავალი აქვს საქართველოს, როგორ განვითარდება მოვლენები, უნდა გვქონდეს თუ არა რუსეთთან ურთიერთობები, რას შვება ნოღაიდელი, ზოგადად რას ნიშნავს „პროექტი ნოღაიდელი“...

შევეცდები ჩემი მოსაზრებები ჩამოვაყალიბო ამ საკიტხებთან დაკავშირებით.

დავიწყოთ ნოღაიდელის პროექტით. რას ცდილობს პირველ ეტაპზე ამ პროექტით რუსეთი? ჩემი აზრით პირველ ეტაპზე რუსეთის მცდელობა არის მოხდეს ქართული საზოგადოების დემორალიზაცია. მოხდეს საზოგადოებაში არაცნობიერი გახლეჩა და დაიწყოს იმ ღირებულებების რღვევა, რაზედაც საქართველო იყო აწყობილი 2004 წლიდან, ანუ დასავლური კურსის ეჭვქვეშ დაყენება. სწორედ ამას ემსახურება ნოღაიდელის პროექტის პირველი ნაწილი.


თუ დავაკვირდებით ხდება საკითხის ფორსირება. ამაში ვგულისხმობ შემდეგს: შოკური მუხტის ჩაგდება საზოგადოებაში და მისი დაბნევა. როგორ მივედით ამ აზრამდე? როგორც ყველასთვის ცნობილია, ნოღაიდელის დღევანდელი პოლიტიკური დივიდენდები საკმაოდ მწირია. მისი გავლენა საზოგადოებრივ ცხოვრებაზეც არის ძალიან მინიმალისტური. ის არ არის ქარიზმატული ლიდერი. არის დისრედიტირებული პიროვნება. მაშ რატომ მაინცდამაინც ნოღაიდელი?

ნოღაიდელი საჭიროა სწორედ პირველი ეტაპისთვის, რომ მოხდეს კოლექტიური არაცნობიერი გახლეჩა. მოხდეს საზოგადოების დაეჭვება, რამდენად მართალია ის ყველაფერი, რასაც საქართველოს პოლიტიკა დღეს წარმოადგენს, მკვეთრი ანტირუსული კურსი. ამისთვის ნოღაიდელი მშვენიერი არჩევანია. ასევე უნდა ავღნიშნო, რომ ფონიც ამ დაეჭვების შესანიშნავია შექმნილი საქართველოში. ხელისუფლებას საკმაო მოწინააღმდეგეები ჰყავს, რომელთა საკმაოდ სოლიდური ნაწილი სულაც არ იტყოდა უარს რუსეთთან ურთიერთობების აღდგენაზე იმ კუთხით, რა კუთხითაც ამას ნოღაიდელი ცდილობს.


სწორედ ამიტომ დაიწყო ძალიან შოკური ნაბიჯების გადადგმა. ნოღაიდელი პირდაპირ ხვდება პუტინს, ხოლო შემდეგ უკვე „ედინაია როსიასთან“ თანამშრომლობის ხელშეკრულებაც გააფორმა. ვთქვათ ვხდებით პუტინს და გვაქვს კრემლთან კავშირები. რა აუცილებელია რუსეთის მმართველ პარტიასთან ასეთი ჩახუტება? სწორედ იმისთვის, რომ შოკი გამოიწვიოს საზოგადოებაში. ანუ შეიძლება ითქვას, რომ რუსეთის ხელისუფლებას სერიოზული პრ-ი აქვს დაგეგმილი საქართველოს საზოგადოების რუსული ორბიტისკენ მოსატრიალებლად და ეს ხელშეკრულებაც ამ პრ-ის ნაწილია, რომელსაც აუცილებლად ექნება გაგრძელება.

საქართველოს პოლიტიკურ წრეებში სერიოზული დაბნეულობა შეიტანა ნოღაიდელის ამ ნაბიჯმა. ამას ლოგიკური გაგრძელებები უნდა მოჰყვეს. ანუ ნოღაიდელის პირით უნდა გახმოვანდეს რუსული იდეა საქართველოსთან მიმართებაში. ჩემი აზრით ეს იდეა არის სწორედ ნეიტრალიტეტი, რომლის ლობირებაც ნოღაიდელს აქვს დავალებული. სწორედ ეს იდეა უნდა იყოს ის, რასაც მოჰყვება ნოღაიდელისადმი ნდობა საზოგადოებაში თუ პოლიტიკურ წრეებში. ამას ფონად გაჰყვება ექოსავეთ, "შეიძლება დაკარგულ ტერტორიებზეც საუბარი". თუ გავიხსენებთ ნოღაიდელის ინტერვიუს პუტინთან საუბრის შემდეგ, მან თქვა: „ჩვენ უნდა დავიბრუნოთ აფხაზები და ოსები“ და არა ტერიტორიები. ეს მინიშნება იყო იმ გეგმის, რაც ლოგიკურად უნდა იყოს ექოს მაგვარი გამოძახილი ტერიტორიებთან დაკავშირებით.


ანუ პირველი ეტაპი ეს არის შოკის გამოწვევა საზოგადოებაში და დაეჭვება რამდენად გვიღირს დასავლური კურსი და მასთან ინტეგრაცია, ხოლო შემდეგ უნდა მოხდეს ძალიან დამღლელი და საზოგადოების ერთი ნაწილის მაკონსოლიდირებელი ნეიტრალიტეტის იდეის ლობირება.

მაგალითის სახით, თუ დავაკვირდებით იანუკოვიჩის საპროგრამო ჩამონათვალს, ის უკრაინას სწორედ ნეიტრალურ ქვეყნად მოიაზრებს და ასეთი განცხადებაც გააკეთა, თუმცა დღეს განაცხადა, რომ ნატოს საკითხზე ჩატარდება რეფერენდუმი, სადაც რათმაუნდა ნატოს უკრაინაში უარი ეთქმება და უკვე მშვენიერი საფუძველია, რომ უკრაინის ნეიტრალიტეტის ლობირება დაიწყოს ძალიან აქტიურად იანუკოვიჩის გუნდმა.


ვფიქრობ სცენარი ერთნაირია. საქართველოში უკვე ამის ფონიც არსებობს, რომ დაიწყოს დაეჭვება, რამდენად სწორია არჩეული პოლიტიკური კურსი, რომელმაც იმდგაცრუება მოუტანა ქვეყანას და ერთგვარ დეპრესიაში ჩააგდო. არ დაგვეხმარენ, მიგვავდეს, მიგვატოვეს...ვინაიდან არ არის გადალახული მენტალური პრობლემა, რომ რუსეთთან ომი არ შეიძლება. ვის ვეჭიდავებით... არ არის გადალახული და გააზრებული ის საკითხიც, რომ არავინ ისე არ დაგვეხმარება, როგორც ეს ჩვენ წარმოგვიდგენია და პირდაპირ ვიტყვი რომ წარმოგვიდგენია ძალიან მახინჯად, ბოთლი კონიაკის და 40 აქაფქაბებული ხინკლის საფასურად, ან ბუკეტი ვარდის საფასურად, ან, ან, ან...

რაც შეეხება კასტინგს, ნოღაიდელის გარდა ვინ შეიძლება იყოს კიდევ? კასტინგის დედლაინი დაახლოებით 3-4 თვეში დასრულდება. პირველი განაცხადი ბურჯანაძემაც გააკეთა დავოსიდან, რომ ის მზადაა რუსეთთან სასაუბროდ, თუმცა ერთი რამ გაურკვეველია და სწორედ ამას მივაქციეთ განსაკუთრებული ყურადღება. რუსეთი აცხადებს, რომ მისთვის აფხაზეთის და ცხინვალის თემა დახურულია, მაშ რაზე ვესაუბრებით რუსეთს. განა ჩვენთვის არსებობს რუსეთთან განსახილველი სხვა თემა? მე ვფიქრობ ამ ეტაპზე ნამდვილად არა.

მოკლედ პროექტი დაიწყო. დაიწყო ძალიან მიზანმიმართულად და ნურავინ იფიქრებს, რომ ამ ყველაფრის განხორციელება საქართველოში შეუძლებელი იქნება, ვინაიდან ამ პროექტის წარმატების საფუძვლად დაიდება ყოველ გაზაფხულს და ზაფხულს ომის შიში. პერმანენტული დაძაბულობა და ომის ზღვარზე სიარული. მუქარები, განცხადებები, რომ შემოვლენ, რომ შემოგვიტევენ.... ეს საზოგადოებას არაქათს გამოაცლის, დაღლის და ამის ფონზე ნოღაიდელის მშვიდობიანი ნეიტრალიტეტის იდეა იქნება ძალიან მიმზიდველი.


შეიძლება ითქვას უკვე საკითხი დგება გაძლებაზე. ან ჩვენ უნდა დავიღალოთ, ან რუსეთმა უნდა ჩათვალოს, რომ ჩვენი მორჯულება უკვე შეუძლებელია. ამას სჭირდება ძალიან მკვეთრი ნაბიჯების გადადგმა და სერიოზული ალტერნატივის შექმნა. რა შეიძლება იყოს ეს ალტერნატივა? ქვეყნის დემოკრატიული და ეკონომიკური განვითარება. მტკიცე ურთიერთობები დასავლეთთან. თანამშრომლობა ნატოსთან, ევროკავშირთან და ამერიკის შეერთებულ შტატებთან. მათი რეკომენდაციების შესრულება. თავდაცვისუნარიანობის გაზრდა. განათლების და სასამართლო რეფორმების დაჩქარება და დასრულება. ადამიანებში სამართლიანობის განცდის ამაღლება. ადამიანის უფლებების განუხრელი დაცვა.

სახელმწიფო ინსტიტუციების რეფორმირება და წმენდა. კონსტიტუციის მიღება, რომელიც იქნება პლებისიტით მიღებული და იქნება ძალიან ხისტი კონსტიტუცია, სადაც არ შეეძლება ცვლილებების შეტანა ერთი მოწვევის პარლამენტს. არჩევნების ჩატარება, რომ მასზე არ დარჩეს ეჭვები. ადამიანებმა უნდა იგრძნონ, რომ მათზე ზრუნავენ, რომ არსებობს სახელმწიფო, რომელიც ზრუნავს მასზე. ისეთი გარემოს შექმნა, რომ არ დაემუქროს საფრთხე ქვეყნის კურსს, იმ შემთხვევაშიც კი, თუ ხელისუფლებაში სხვა ძალები მოვიდნენ. ამით უნდა მოხდეს იმ საშიშროების განეიტრალება, რომელიც მართლაც ძალიან სერიოზულია. არ იქნება ეს, სერიოზული საფრთხის წინაშე დავდგებით.