საქართველოს უსაფრთხოების სისტემა და რუსეთის გააქტიურება.

ვფიქრობ საინტერესოა დღეს მსოფლიოში და კერძოდ ახლო აღმოსავლეთში შექმნილი სიტუაციის ანალიზი და ამ ფონზე საქართველოს უსაფრთხოების სისტემის მდგომარეობა განვიხილოთ. წინამდებარე სტატიაში შევხებით, საქართველოს გარშემო შექმნილ გეოპოლიტიკურ სიტუაციებს. იმის გათვალისწინებით, რომ საქართველოს როლი მსოფლიო გეოპოლიტიკურ ბრუნვაში, რეგიონალური მასშტაბით სულ უფრო თვალსაჩინო ხდება, შესაბამისად არამარტო რეგიონში (კავკასიაში), არამედ მეზობელ რეგიონებში (ახლო აღმოსავლეთი, ავღანეთი, ირანი...) შექმნილი გეოპოლიტიკური ამინდი გავლენას მოახდენს ჩვენს გეოპოლიტიკურ მდგომარეობაზე და უპირველესად ჩვენს უსაფრთხოების სისტემაზე.

მთავარი ინტერესი ამ სტატიის დაწერის გამოიწვია გუშინ 2011წ. 21 ნოემბერს რუსეთის პრეზიდენტის დიმიტრი მედვედევის მიერ გაკეთებულმა განცხადებამ 2008წ. აგვისტოს ომის თაობაზე გაკეთებულმა განცხადებამ, რომ ეს ომი თურმე აუცილებელი იყო იმისთვის, რომ საქართველო და სხვა ქვეყნები არ შესულიყვნენ ჩრდილო ატლანტიკურ ალიანსში. აღნიშნული მოსაზრება ჩვენს მიერ 2008წ. იქნა გახმოვანებული, როდესაც ვწერდით აგვისტოს ომის გეოპოლიტკურ მნიშვნელობაზე და კავკასიაში საქართველო რუსეთის გეოპოლიტიკურ დაპირისპირებაზე, რაც ამ ომის მიზეზი გახდა.

როგორც ცნობილია 2011წ. ოქტომბრის ბოლოს ვლადიმერ პუტინის მიერ ახალი სტრატეგიული მიმართულება გახმოვანდა. ეს არის ე.წ. „ევრაზიის კავშირის“ შექმნა, რომელშიც მოიაზრება პოსტსაბჭოთა ქვეყნების გაწევრიანება, ხოლო 2015 წლისთვის პუტინის პრეტენზიაა, რომ ამ „ევრაზიის კავშირს“ ერთიანი ვალუტაც კი ჰქონდეს. ეს საკმაოდ ამბიციური სტრატეგია სერიოზულ რესურს მოითხოვს. შესაბამისად რუსეთის საგარეო პოლიტიკური მიმართულებები გასცდა პოსტსაბჭოთა სივრცეს და დაინტერესდა ისეთი საკითხებით, როგორიცაა ახლო აღმოსავლეთი, ირანი, კოსოვოელი სერბები... თუ რამდენიმე წლის წინ რუსეთის საგარეო პოლიტიკური მიმართულებები მსოფლიო გეოპოლიტიკის მდგომარეობის თვალსაზრისით მხოლოდ განცხადებებით შემოიფარგლებოდა ეხლა ამ ყოველივემ მანევრების სახე მიიღო. თუ გავითვალისწინებთ პრეზიდენტ მედვედევის განცხადებას 2008წ. აგვისტოს ომზე, რომელმაც დაამსხვრია ყველა შექმნილი მითი ამ ომის წარმომავლობის და საფუძვლების შესახებ, ასევე პუტინის გაცხადებული „ევრაზიის“ კავშირის“ შექმნის სურვილი, გამოიკვეთა რუსული გეოპოლიტიკის შემდეგი პრიორიტეტები, რომელზეც იქნება კონცენტრირებული რუსული გეოსტრატეგია. ეს არის:
ნატოს გაფართოების შეზღუდვა, რომელიც პირდაპირ ეწინააღმდეგება საქართველოს ინტერესებს.
„ევრაზიის კავშირის“ შექმნა, რომელმაც უნდა უზრუნველყოს რუსეთის პრეტენზიის დაკმაყოფილება პოსტსაბჭოთა სივრცეზე ზეგავლენის მოპოვების.
ამ ორი პრიორიტეტის ერთმანეთთან დაკავშირება უპრობლემოდ შეიძლება. „ევრაზიის კავშირის“ უზრუნველყოფა პირდაპირ კავშირშია ნატოს გაფართოების შეზღუდვასთან კავკასიაში. შესაბამისად რუსეთის უმნიშვნელოვანესი პრიორიტეტი იქნება საქართველოს საკითხის გადაჭრა. რუსეთისთვის პოლიტიკურად საკმაოდ ძვირი სიამოვნებაა ნატოს გაფართოების შეზღუდვა. შესაბამისად ის ცდილობს შექმნას სხვა გეოპოლიტიკური პრიორიტეტები მსოფლიოსთვის (სინამდვილეში საფრთხეები), რომელიც გადაფარავს ნატოს გაფართოების თემას. შესაძლოა ეს საფრთხეები, რომლის შექმნასაც ის ხელს შეუწყობს მისთვისაც არ იყოს სახარბიელო, მაგრამ იმ სტრატეგიული ამოცანისათვის, რაზედაც ზემოთ ვისაუბრეთ, ის ყველაფერზე წამსვლელია. „ევრაზიული კავშირის“ გეოპოლიტიკური საზღვარი მისთვის სასიცოცხლოდ აუცილებელია ამოცანაა. ამის ვერგანხორციელება მისი დაშლის ტოლფასია. ამის ფონზე საკმაოდ საინტერესოა რამდენიმე მომენტი, კერძოდ:

2011. 18 ნოემბერს ნიკოლა სარკოზი ისევ გამოვიდა სირიის საჰაერო სივრცის დაკეტვის წინადადებით.
Франция предложила закрыть небо над Сирией
Материал предоставлен изданием Взгляд
Распечатать18 ноября 2011, 15:09 Франция Сирия
Запад фактически подтвердил свою готовность расправиться с режимом Башара Асада по ливийскому сценарию. В частности, Франция выступила с предложением ввести над Сирией бесполетную зону, что в свое время привело к началу бомбардировок территории Джамахирии силами НАТО. В России уверены, что западные страны твердо намерены развязать новый конфликт.

Подробнее:http://news.mail.ru/politics/7369952/?frommail=1

რუსეთიც არ ჩამორჩა ამ განცხადებას. მან გადაწყვიტა მანევრების ჩატარება ხმელთაშუაზღვაში. ეს უკვე განცხადებებს გასცდა. მიუხედავად იმისა, რომ რუსეთისთვის შესაძლოა ახლო აღმოსავლეთის კრიზისი საკმაოდ ცუდი იყოს, მაინც აკეთებს მანევრებს. მაგალითად, 2011წ. 21 ნოემბერს გემები შეიყვანა სირიის პორტში ქ. ტარტუსში, გადმოსცემს „ალ-არაბია“.

ДАМАСК, 21 ноября. Три корабля российского военно-морского флота вошли в территориальные воды Сирии в районе порта Тартус. Об этом телеканалу "Аль-Арабия" сообщил источник, приближенный к сирийским властям. По его информации, военные корабли не стали вставать на якорную стоянку.

Отмечается, что суда прибыли в Восточное Средиземноморье для того, чтобы собрать разведывательную информацию.

В свою очередь, иранская Tehran Times пишет о том, что цель акции заключается в предотвращении вооруженной интервенции в Сирии. Как сообщает издание, ссылаясь на свой источник в российском руководстве, решение направить боевые корабли призвано дать НАТО понять, что Москва не позволит развязать военную кампанию под предлогом гуманитарной миссии.

Напомним, что ранее премьер-министр России Владимир Путин назвал недопустимой реализацию в Сирии ливийского сценария. По его мнению, народ Сирии должен сам решить свою судьбу.

ამ მანევრებით ის ცდილობს ხელი შეუშალოს ახლო აღმოსავლეთის კრიზისის დასრულებას. გარდა ამისა ის არ ეთანხმება სირიისთვის სანქციების დაწესებას და ბლოკავს მას. მოცემულ ამონარიდში საკმაოდ საინტერესო ინფორმაციაა იმასთან დაკავშირებით, რომ ირანი საკუთარ სიმპატიებს აჩენს სირიის მისამართით და ეწინააღმდეგება ლიბიის მსგავსად სირიის საკითხის გადაწყვეტას. აქ რუსეთის და ირანის პოზიციების დამთხვევა ხდება და ეს შემთხვევით არ არის. რაც შეეხება რუსეთის მანევრს, ეს არის სიგნალი ნატოსთვის, რომ არ დაუშვებს ლიბიის სცენარის განვითარებას სირიაში. ეს პასუხია ნიკოლა სარკოზის განცხადებაზე დაიკეტოს სირიის სივრცე. შესაბამისად დასავლეთი საკმაოდ სერიოზული დილემის წინაშე დგას, თუმცა:

Авианосец George H.W. Bush прибыл в Средиземное море 21.11.2011 Авианосец George H.W. Bush прибыл в Средиземное море Ударная группа авианосца George H.W. Bush ВМС США 20 ноября прибыла в зону ответственности 6-го флота США.
სავარაუდოდ არაფრის დათმობასაც არ აპირებენ.
შეიძლება ითქვას, რომ რუსეთმა ნატოს გაფართოების შეზღუდვა გააცილა თავის საზღვრებს (კავკასია) და ამას უკვე ცდილობს სირიაში. კერძოდ, შეზღუდოს ნატოს ქმედებები, თუ გადაწყვეტს ნატო ჩაერიოს სირიის საკითხის გადაწყვეტაში. ნატოს მხრიდან რუსეთის მისამართით დათმობა, კიდევ ერთი წახალისება იქნება რუსეთისათვის, რომ მას შეუძლია ზეგავლენა მოახდინოს პოსტსაბჭოთა სივრცეზე. თუმცა აქ ძალიან საინტერესოა ირანის და რუსეთის პოზიციების დამთხვევა სირიის საკითხში. რუსეთი გარდა იმისა, რომ რეალურად ცდილობს სირიიდან საკუთარი თანხების გამოტანას, თან სავარაუდოდ იარაღით ამარაგებს სირიის მთავრობას, ასევე მისი მიზანია როგორმე მოახდინოს ნატოზე ზეგავლენა, რომელიც მას დივიდენდებს მიანიჭებს ნატოს გაფართოების შეზღუდვის საკითხში პოსტსაბჭოთა საზღვრებში, ის ასევე ცდილობს გააჭიანუროს დრო ირანის სასარგებლოდ, რათა ამ უკანასკნელმა დაასრულოს ატომური იარაღის შექმნა. გასათვალისწინებელია ისიც, რომ გენშტაბის უფროსი მარკოვი, ატომური იარაღის გამოყენებითაც კი დაიმუქრა, იმ შემთხვევაში, თუ რუსეთის ინტერესებს არ გაითვალისწინებენ.

როგორც ცნობილია, მსოფლიო ატომურმა სააგენტომ ნოემბრის დასაწყისში შეშფოთება გამოთქვა ირანის ატომური პროგრამის მიმართ და არც ისრაელია დამშვიდებული ამ საკითხით. რუსეთთან ერთად ირანიც ცდილობს გახანგძლივდეს ახლო აღმოსავლეთის კრიზისი და მას მიეცეს საშუალება ისარგებლოს შექმნილი სიტუაციით და როგორმე დაასრულოს ატომურ იარაღზე მუშაობა. ამ შემთხვევაში რუსეთის და ირანის ინტერესები ემთხვევა. ირანი ატომურ იარაღზე მუშაობს, რომლის შექმნით ის მთლიანად შეცვლის გეოპოლიტიკურ განლაგებას რეგიონში, რაშიც რუსეთი მას ხელს უწყობს, თუმცა ეს რუსეთისთვის სულაც არ არის სახარბიელო. ირანის რეგიონში წამოწევით საფრთხე შეექმნება რუსეთის მუსლიმანურ გავლენის სფეროებს, კერძოდ, პოსტსაბჭოთა შუა აზიას. მიუხედვად ამისა რუსეთისთვის საკუთარი პრიორიტეტების (ნატოს შეზღუდვა კავკასიაში და „ევრაზიის კავშირის“ შექმნა) განხორციელებაა საშური საქმე. ახლო აღმოსავლეთის კრიზისის გამოყენებთ, ის საკუთარი პრიორიტეტების განხორციელებას შეუწყობს ხელს. თუ ნატომ სირიის საკითხში რუსეთის წინაშე უკან დაიხია, არ არის გამორიცხული რუსეთმა ეს ჩათვალოს კარტბლანშად, როგორც 2008წ. ბუდაპეშტში მაპის მოუნიჭებლობა ჩათვალა, (რაც დაადასტურა დიმიტრი მედვედევმა) და საბოლოოდ დაიწყოს „ევრაზიის კავშირის“ ხელისშემშლელი ფაქტორის-საქართველოს საკითხის გადაწყვეტაზე ზრუნვა.

რუსეთის სირიული, მანევრები ვფიქრობ პირდაპირაა დამოკიდებული საქართველოს უსაფრთხოების სიტემის მოშლასთან საერთაშორისო პოზიციების შესუსტების ხარჯზე. თუ რუსეთი შექმნის დიდ კრიზისს მსოფლიოსთვის, და მის ყურადღებას მიაპყრობს ამ კრიზისებისკენ, მას ეხსნება ხელფეხი საკუთარი პრიორიტეტების შესასრულებლად. ამიტომ საქართველომ უნდა შეძლოს მაქსიმალური ჩართულობა მოახდინოს მსოფლიო გეოპოლიტიკურ პროცესებში, რამეთუ მოხდეს ჩვენი უსაფრთხოების სიტემის დაცვა, რომელსაც ჩვენი მოკავშირე ქვეყნები ქმნიან ჩვენს მიმართ.
გაგრძელება იქნება.

ირაკლი მარგველაშვილი
22.11.11.