დადგა დრო შევძლოთ გავაანალიზოთ საქართველოს უახლესი ისტორიული (1990-2008წწ.) გამოცდილებები და დღევანდელი პოლიტიკური მდგომარეობა ისტორიულ –გეოპოლიტიკურ ჭრილში. სახეზე გვაქვს ახალი ისტორიულ- ჰერმენევტიკული ლოგიკა, რომელიც გაგრძელებაა იმ ბრძოლისა, რომელსაც საქართველო აწარმოებს რუსეთის იმპერიის წინააღმდეგ მე-20 საუკუნეში და რომელიც გააქტიურდა 90-იან წლებში. შევეცადოთ, ამ ისტორიულ ჰერმენევტიკულ ლოგიკაში მოვათავსოთ ის მოვლენები და ფაქტები, რომელიც დაგვიგროვდა ამ პერიოდის განმავლობაში. რა თქმა უნდა არ გვაქვს პრეტენზია, რომ ეს არის ერთადერთი ვერსია, მაგრამ არის ერთ-ერთი, რომელიც საყურადღებოა. არ გვაქვს ილუზია ამ ყველაფერს შევხედოთ მხოლოდ ფაქტების კონსტატაციით, არამედ იმ ფაქტებზე დაყრდნობით, რომელიც ვიცით, თუმცა არსებობს ფაქტები, რომელიც ხელმიუწვდომია და ჩვენს შემთხვევაში ამ ანალიზში, ეს ხელმიუწვდომი ფაქტები შესაძლოა აძლიერებენ ჩვენს ვერსიას შესაძლოა პირიქით-ასუსტებდეს. შესაბამისად მთელს ამ ანალიზს მკითხველს ვანდობთ, ვინაიდან ეს თავად ანალიზის თვისებაა. მთავარი მკითხველია. აქვე მინდა ავღნიშნო, რომ წინამდებარე წერილი-ანალიზი ოთხი ნაწილისგან შედგება. პირველი ნაწილი ეს არის ფაქტების და მოვლენების გახსენება, მეორე ნაწილი ეს არის ამ რუსეთ სდაქართველოს აგვისტოს ომის რუსული გეგმის ვერსია.ხოლო მესამე ნაწილი, არის ამ ომის შედეგად ახალი გეოპოლიტიკური წესრიგის ჩამოყალიბება, მეოთხე ნაწილი იურიდიული მდგომარეობა. დავიწყოთ ფაქტებით.
ყველასთვის ცნობილია, რომ საქართველოში ეროვნული მოძრაობის აღმავლობა 1988წ. დან დაიწყო. პოლიტიკური ლიდერების მერებ კოსტავას და ზვიად გამსახურდიას მეთაურობით. ამ მოძრაობას იმთავითვე დაუპირისპირდა საბჭოთა რუსეთის პოლიტ ისტებლიშმენტი და რამდენადაც გასაკვირი არ უნდა იყოს, ეს დაპირისპირების ეტაპები, ყოველთვის სამხედრო ძალით სრულდებოდა. პირველი შემთხვევა 1989წ. 9 აპრილია. იდეოლოგიურ ომში, რუსეთის იმპერია ყოველთვის უსუსურად გამოიყურება. შესაბამისად მის მიერ საკითხის გადაწყვეტის მცდელობა სამხედრო ჩარევით ხორციელდებოდა. ამიტომაც ამ მოძრაობამ მიიღო პირველი მსხვერპლი 9 აპრილს. დაიღუპა 20 ადამიანი და აქედან 16 ახალგაზრდა გოგონა. რა თქმა უნდა ეს ყველაფერი იწვევდა შიშის სინდრომს, რომ რუსეთი არ შეელევა საქართველოს. მიუხედავად ამისა ბრძოლა გაგრძელდა. 1989წ. 15-20 ივნისს რუსეთის სპეცსამსახურებმა შეძლეს აფხაზეთში არეულობის მოწყობა. დაიღუპა 17 კაცი. დაშავდა 400 კაცამდე. ომი არ შედგა. თუმცა გზა ომისკენ გაიხსნა. გაჩნდა ღია კონფრონტაცია და იმ ნაღმების ამუშავება, რაც სტალინის რუსეთმა საქართველოში დატოვა. ავტონომიური რესპუბლიკები, აფხაზეთი, აჭარა, და ერთი ავტონომიური ოლქი. დაიწყო სეპარატისტული მოძრაობები. აშკარაა, თუ რატომ ცდილობდა რუსეთი სამხედრო მანიპულირებებს ლოკალურად, ვინაიდან ერთადერთი რამ, რასაც ქართველები ერიდებოდნენ ეს სამხედრო კონფრონტაცია იყო, თუმცა ვნახავთ, რომ ქართული პოლიტ ელიტა ამაზე წავიდა. ვგულისხმობთ აფხაზეთის ომს.
საკამათოა შეგნებულად თუ შეუგნებლად, მაგრამ ჩვენს მიერ გამოკვლეულმა მასალებმა და ფაქტებმა, ასევე ამ ყველაფრის ანალიზმა, ნათლად დაგვანახა, რომ აფხაზეთის ომს შეგნებულად დაწყების უდიდესი სურნელი ასდიოდა და მხოლოდ რუსეთის წისქვილზე ასხამდა წყალს, რაც დაგვანახა განვითარებულმა მოვლენებმა. 1990წ. 28 ოქტომბერს ~მრგვალი მაგიდის~ გამარჯვებამ მრავალპარტიულ არჩევნებში კიდევ უფრო გაააქტიურა სეპარატისტული მოძრაობა სამხრეთ ოსეთის ავტონომიურ ოლქში. 1990წ. 21 ნოემბერს აღნიშნული ოლქის უმაღლესმა საბჭომ გააუქმა ოლქი და გამოაცხადა სამხრეთ ოსეთის რესპუბლიკა. 1990წ. 21 დეკემბერს საქართველოს უზენაესმა საბჭომ დაეთანხმა ოლქის გაუქმებას, რომელიც სამხრეთ ოსეთის უმაღლესმა საბჭომ გააუქმა 21 ნოემბერს და თავადაც გააუქმა აღნიშნული ოლქი. დაიწყო ცხინვალის რეგიონში სამხედრო დაძაბულობა და გამოცხადდა საგანგებო მდგომარეობა. მიმდინარეობდა ლოკალური შეტაკებები და არა ფართომაშტაბიანი ომი. როგორც ეტყობა ეს ქართველი მაშინდელი პოლიტ ელიტის დიდი ძალისხმევით ხერხდებოდა. მითუმეტეს, რომ დაპატიმრებულ იქნა ამ სეპარატისტული მოძრაობის ერთერთი თავკაცი მარატ კულუმბეგოვი, რომელიც მოგვიანებით ხელისუფლების ოპოზიციურმა მოძრაობამ პოლიტპატიმრად შერაცხა. ეს ნონსესია. 1991-92წ. მოვლენების შემდეგ კულუმბეგოვი ციხიდან გაათავისუფლეს.
საინტერესოა გამსახურდიას მთავრობის პოლიტიური ორიენტირები და ფაქტები. 1991წ. 17 მარტს საბჭოთა კავშირის მაშტაბით ჩატარდა რეფერენდუმი საბჭოთა კავშირის შენარჩუნების და მოდერნიზების თაობაზე, რაშიც საქართველომ მონაწილეობა არ მიიღო. იმავე წლის 31 მარტს ჩატარდა რეფერენდუმი საქართველოში კითხვით: “გსურთ თუ არა, აღდგეს საქართველოს დამოუკიდებლობა 1921წ. 26 მაისის დამოუკიდებლობის აქტის საფუძველზე” კითხვაზე დადებითად უპასუხა საქართველოს მოსახლეობის 95%-მა. აღნიშნული რეფერენდუმის შედეგებზე დაყრდნობით 1991წ. 9 აპრილს 1918წ. 26 მაისის აქტის საფუძველზე აღდგა საქართველოს დამოუკიდებლობა. აღნიშნული ფაქტების სამართლებრივი შედეგი იყო ის, რომ პრაქტიკულად აღდგა სამართლებრივად გაწყვეტილი კავშირი 1918 წლის დამოუკიდებლობის აქტთან რამაც დააკანონა საქართველოს დაპყრობა საბჭოთა რუსეთის მიერ და მოამზადა ნიადაგი რუსეთის როგორც საოკუპაციო ქვეყნის სტატუსის მისანიჭებლად, რაც განხორციელდა კიდევაც 1991წ. ოქტომბრის დასაწყისში. ასევე სამართლებრივად გაწყდა კავშირის საბჭოთა კავშირთან და მის კანონმდებლობასთან. 1991წ. ოქტომბერში რუსეთის არმიას საქართველოში მიენიჭა საოკუპაციო სტატუსი, რომელიც მოეხსნა მას 1992წ. გამსახურდიას მთავრობის განდევნის შემდეგ. საოკუპაციო სტატუსმა დიდი უხერხულობა შეუქმნა რუსეთის ხელისუფლებას.
რაც შეეხება საგარეო პოლიტიკურ კურსს 1991წ. ეს იმდენად არეული და წინააღმდეგობებით აღსავსეა, რომ ძნელია მივიღოთ ზუსტი პასუხი ბევრ კითხვაზე. თუმცა არსებობს ვერსია, რომელსაც ვთავაზობთ მკითხველს. გამსახურდიას საგარეო პოლიტიკა სავსეა წინააღმდეგობებით, მაგრამ ვერ ჩავთვლი, რომ ეს შეგნებულად განხორციელდა. ამას ჰქონდა სერიოზული წინაპირობები. საქართველოსთან ერთად ეროვნული მოძრაობები გაძლიერდა ბალტიის ქვეყნებში. საინტერესოა დასავლეთის გეოპოლიტიკური მისწრაფებები, სადაც აშკარად ჩანდა, რომ ბალტიის ქვეყნებს საერთაშორისო მხარდაჭერა გაცილებით დიდი ჰქონდა. ზუსტად არავინ იცის, მაგრამ ეს ვფიქრობთ მაღალ დონეზე იყო გადაწყვეტილი მსოფლიო გრანდების შეხვედრისას, სადაც დასათმობ სიტუაციებზე იქნებოდა საუბარი. რაც შეეხება საქართველოს, მისი სიტუაცია საკმაოდ ცუდი იყო საერთაშორისო თვალსაზრისით, რაც დაადასტურა პრეზიდენტ ნიქსონის ჩამოსვლამ საქართველოში და მოგვიანებით პრეზიდენტ ბუშის განცხადებამ უკრაინაში, სადაც გამსახურდიას ურჩიეს ხელის მოწერა ახალ სამოკავშირეო ხელშეკრულებაზე რუსეთთან, ხოლო ბალტიის ქვეყნების დამოუკიდებლობა ცნო დასავლეთის ქვეყნებმა 1991წ. სექტემბერშივე.
საქართველოში დაიწყო რუსეთის სპეცსამსახურების მიერ დაგეგმილი სახელმწიფო გადატრიალების პროცესი, რომელშიც ობიექტებად საქართველოს პოლიტიკური პარტიები და საზოგადოების ნაწილი ჩაერთო. ეს შეცდომები 2007 წელს არსებულმა ხელისუფლებამ სრულად გაითვალისწინა, რაზედაც ქვემოთ ვისაუბრებთ.
რაც შეეხება გამსახურდიას მთავრობის საგარეო კურს, დავუბრუნდეთ ამ თემას. როგორც ავღნიშნეთ საქართველოს საერთაშორისო მხარდაჭერა დასავლეთის ქვეყნების ნამდვილად ქმედითი არ იყო, რაც მაშინდელ ხელისუფლებას მიახვედრეს. საქართველოს მკაცრი პოლიტიკური კურსი რუსეთის იმპერიის მიმართ სულაც არ იყო მისაღები, არ ჯდებოდა დასავლეთის ქვეყნების გეგმებში, რომელიც საბჭოთა კავშირის მიმართ არსებობდა. საქართველო აღმოჩნდა პირისპირ რუსეთის იმპერიასთან. დასაცავი იყო ტერიტორიული მთლიანობა, რომელზეც ყოველდღე ესმოდა ხელისუფლებას მუქარები. 1991წ. აგვისტოში აფხაზეთის უზენაესი საბჭოს არჩევნებზე სიტუაცია ომის ზღვრამდე მივიდა. თუმცა მოხერხდა კომპრომისის მონახვა და სიტუაციის დარეგულირება, რაც გამოიწვია აფხაზეთში საარჩევნო კანონის მიღებამ კომპრომისის გათვალისწინებით.
მოგვიანებით ამ კანონს აპარტეიდული კანონი ეწოდა, თუმცა ფაქტია, რომ საქართველო ამ ყველაფრით ომს გადარჩა, ომს რომელიც მოხდებოდა სსრკ-ს შემადგენლობაში და შედეგები ვფიქრობ დამანგრეველი იქნებოდა საქართველოსთვის. ეს კარგად გამოჩნდა 1992წ. სამხედრო ავანტიურაში აფხაზეთში, რომელმაც პრაქტიკულად რუსეთს ჩააბარა ეს საოცარი ნაწილი საქართველოსი და დღემდე ვერ მოხერხდა მისი დაბრუნება. მივიღეთ მხოლოდ 300 000 დევნილი. ამ საკითხზეც ქვემოთ უფრო უკეთესად შევჩერდებით.
ამერიკის და ზოგადად დასავლეთის პოზიციამ საქართველოს მიმართ გამსახურდია იძულებული გახადა ეძებნა ალტერნატიული თავდაცვითი მექანიზმები, რათა დაეცვა საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობა. მან ეს აფხაზეთში მოახერხა მშვიდობიანი გზით, მაგრამ ეს არ იყო საკმარისი. ყველა ნაბიჯი, რომელიც გადაიდგმებოდა ამ მიმართულებით იყო იძულებითი ნაბიჯი. ასეც მოხდა. მოკავშირის ძიებამ გამსახურდია მიიყვანა ჩრდილო კავკასიამდე, სადაც მისი დასაყრდენი გახდა ჯოხარ დუდაევი, ჩეჩნეთის მაშინდელი ლიდერი, რომლის გაპრეზიდენტებაში მან სერიოზული მხარდაჭერა გამოიჩინა. ეს მოხდა 1991წ. მარტში. კიდევ ვიმეორებ გამსახურდიას ჩრდილოკავკასიური პოლიტიკა იყო იძულებითი ნაბიჯი მარტო არ დარჩენილიყო რუსეთის იმპერიასთან ბრძოლაში, რაც გამოწვეული იყო დასავლეთის პასიური პოლიტიკით. ჩანაფიქრი იყო შემდეგი: მოეხდინა ჩრდილო კავკასიის რესპუბლიკების დარაზმვა რუსეთის იმპერიის წინააღმდეგ. შექმნა მსგავსი პრობლემები, რასაც რუსეთი ქმნიდა საქართველოში ავტონომიური რესპუბლიკებში სეპარატიზმის გაღვივებით. აღნიშნულმა ქმედებამ დაანახა რუსეთს, თუ რა პრობლემები შეიძლებოდა შექმნოდა ჩრდილო კავკასიაში, რომელიც გაანეიტრალებდა საქართველოში მათ მიერ შექმნილ ტერიტორიულ პრობლემებს. ისინი ვეღარ შეძლებდნენ იმ ნაღმების ამოქმედებას საქართველოში, რომელიც სტალინის ბოლშევიკური რუსეთის მიერ იყო შექმნილი ამოქმედებისათვის. გამსახურდიას ამ გეგმას რა თქმა უნდა მოჰყვა სერიოზული წინააღმდეგობა რუსეთის მიერ. გამსახურდიამ ვერ შეძლო რუსეთის სპეცსამსახურების განეიტრალება, რომელთაც საუკუნოვანი ფესვები ჰქონდათ საქართველოში და მთელს კავკასიაში გადგმული. როგორც სამოქალაქო საზოგადოებაში და ინტელიგენციაში ასევე სამართალდამცავ სტრუქტურებში. გარდა ამისა გამსახურდიას იდეას, რუსეთის წინააღმდეგ მოქმედებებისა წითელი ბარათი უჩვენა დასავლეთის პოზიციამ, რომელიც მაშინდელი ამერიკის პრეზიდენტის ჯორჯ ბუშის გამოსვლამ დაადასტურა კიევში. დაიწყო რუსეთის სპეცსამსახურების მოქმედება გამსახურდიას ხელისუფლების დასამხობად. გეგმა იყო მარტივი. დასავლური ღირებულებების, დემოკრატია, ადამიანის უფლებები, გააქტიურებით, მოეხდინათ გამსახურდიას დისკრედიტაცია, როგორც დიქტატორის და ამ ყველაფრით სამოქალაქო დაპირისპირების გამოწვევა, რაც მოახერხეს 1991წ. შემოდგომაზე ქართულმა ოპოზიციურმა ძალებმა, რომლებიც რა თქმა უნდა ჯდებოდა რუსული სპეცსამსახურების გეგმებში და ახორციელებდა მათ. ამ გეგმის პროგრამა მინიმუმი იყო გამსახურდიას ხელისუფლების დამხობა, ხოლო პროგრამა მაქსიმუმი იყო საქართველოს ავტონომიურ რესპუბლიკებში სეპარატიზმის გამოწვევა, ამის ნიადაგზე სამხედრო კონფლიქტი და ამ კონფლიქტის “დარეგულირებისათვის” “სამშვიდობო” ოპერაციების წარმოება, რომელიც საბოლოო ჯამში მოახდენდა საქართველოს ხელახალ ოკუპაციას. ყოველ შემთხვევაში, ამ ოკუპაციისათვის მომავალში სამზადისს. რუსებს ეს ყველაფერი მისცემდა რეალურ ბერკეტებს საქართველოში პოლიტიკური სიტუაციიების გავლენის მოსაპოვებლად. ეს ყოველივე 2008წ. აგვისტოში თვალნათელი გახდა და სწორედ ამ რეგიონებიდან სცადა რუსეთმა საქართველოს ხელახალი ოკუპაცია.
1991წ. შემოდგომაზე რუსეთის სპეცსამსახურების მიერ გამოყენებულმა ლოზუნგმა ~ჯერ დემოკრატია, მერე დამოუკიდებლობა~ შესანიშნავად იმუშავა. მათ მიერ შემოთავაზებულმა ფოჩიანმა კანფეტმა დემოკრატიის და დასავლური ღირებულებების ~დამკვიდრებისა~ საქართველოში და პიარ კამპანიამ გამსახურდიას დიქტატორობის შესახებ შედეგი გამოიღო. მოხდა სამოქალაქო დაპირისპირების არნახული ესკალაცია თბილისში, რაც მივიდა თავის ლოგიკურ ზღვრამდე. 1991წ. 22 დეკემბერს დაიწყო საქართველოში სამხედრო გადატრიალება რუსეთის სამხედრო ძალების აქტიური მონაწილეობით, რომელსაც ხელმძღვანელებდა კავკასიის საოლქო არმიის გენერალი ბეპაევი. 1992წ. 6 იანვარს გამსახურდიას მთავრობამ დატოვა საქართველო. საქართველოს ხელისუფლება ჩაიბარა სამხედრო საბჭომ სამი პირის ხელმძღვანელობით. თენგიზ კიტოვანი, ჯაბა იოსელიანი და თენგიზ სიგუა. რუსეთის მიზანი, ანუ პროგრამა მინიმუმი შესრულდა.
დაიწყო პროგრამა მაქსიმუმის განხორციელება. ანუ სეპარატიზმის გაღვივების პროცესი ცხინვალის რეგიონში და აფხაზეთში. 1992წ. 7 მარტს საქართველოში დაბრუნდა ედუარდ შევარდნაძე. ვფიქრობთ მისი დაბრუნება კომპრომისულად იყო გადაწყვეტილი როგორც დასავლეთის ასევე რუსეთის პოლიტიკურ წრეებში. თუმცა მომავალში განხორციელებული ქმედებები, რომელიც შევარდნაძის მიერ განხორციელდა ბადებს ეჭვებს, რომ ის საქართველოში ახორციელებდა რუსეთის პოლიტისტებლიშმენტის პროგრამა მაქსიმუმს, ანუ საქართველოს ტერიტორიების აფხაზეთი და ცხინვალის ოკუპირებას. ამას გვაფიქრებინებს ის გარემოება, რომ მისი ჩამოსვლის დღიდან პრაქტიკულად გაძლერდა სეპარატისულ რეგიონებში კონფრონტაცია. ცხინვალის რეგიონში მოხდა საომარი მოქმედებების განახლება, ხოლო აფხაზეთში შეიქმნა პირობები, რომ ის გამოსულიყო საქართველოს სამართლებრივი სივრციდან, რომლის დაშვებაც არაფრით არ შეიძლებოდა. ეს გამოიწვია 1992წ. თებერვალში სამხედრო საბჭოს მიერ საქართველოს მოქმედი კონსტიტუციის გაუქმებამ, რომლითაც პრაქტიკულად შეწყვიტა აფხაზეთსა და საქართველოს შორის სამართლებრივი კავშირი. ერთადერთი დოკუმენტი, რომელიც არეგულირებდა საქართველოს სამართლებრივ ტერიტორიულ წყობას გაუქმებულ იქნა. ეს გახდა საბაბაბი კონფლიქტის ესკალაციის. კერძოდ 1992წ. 25 ივნისს აფხაზეთის უზენაესმა საბჭომ აფხაზეთი საქართველოს შემადგენლობიდან გასულად გამოაცხადა იმის გათვალისწინებით, რომ კონსტიტუციის გაუქმებამ აფხაზეთი პრაქტიკულად საქართველოს სამართლებრივი სივრცის გარეთ დააყენა. აფხაზეთმა აამოქმედეს 1925წ. კონსტიტუცია, რომლის თანახმადაც ისინი საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა იყო, მიუხედავად იმისა, რომ საბჭოთა კავშირს არსებობა შეწყვეტილი ჰქონდა 1991წ. დეკემბრიდან. თუმცა სიტუაციის ესკალაციისთვის ეს მნიშვნელოვანი ნაბიჯი იყო.
რუსული გეგმა ძალას იკრებდა. 1992წ. 24 ივნისს დაგომისში რუსეთმა მოახერხა ხელი მოეწერა ხელშეკრულებაზე, რომლის თანახმადაც ისინი, როგორც სამშვიდობო ძალები ჩადგნენ ცხინვალის რეგიონში. პროგრამა მაქსიმუმის კიდევ ერთი პუნქტი შესრულდა. 1992წ. 14 აგვისტოს საქართველოს ასე ვთქვათ შეიარაღებული ძალები გადაადგილდა აფხაზეთში, რკინიგზის დაცვის საბაბით, რამაც მოახდინა სამხედრო ესკალაცია აფხაზეთში და დაიწყო ომი, რაც 1993წ. 27 სექტემბერს დასრულდა ქართველების გამოდევნით მთლიანად აფხაზეთის ტერიტორიიდან. შედეგად მივიღეთ 300 000 დევნილი, აფხაზეთში ქართველი მოსახლეობის გენოციდი და 1994წ. სნგ-ს მანდატით აფხაზეთში რუსული სამხედრო ~სამშვიდობო ძალების~ განლაგება აფხაზეთში, რომელიც დღემდე გრძელდება.
აღნიშნულ რუსულ-აფხაზურ გენოციდზე დასავლეთს ხმა არ აუმაღლებია, ვინაიდან რუსეთმა მოახერხა საინფორმაციო კამპანიის ისე ჩატარება, რომ მისი კვალი ამ კონფლიქტში დაიფარა. ეს მეტად მნიშვნელოვანია იმ საკითხების განხილვისას, რომელიც მომავალში უნდა განვიხილოთ 2008წ. აგვისტოში რუსული ინტერვენციის კონტექსტში. შეიძლება ითქვას რუსულმა გეგმამ სრული გამარჯვება მოიპოვა. მან შეასრულა კავკასიის დამორჩილების და მისი გავლენის დაკანონება კავკასიის რეგიონში. გაყინა რა აფხაზეთის და ცხინვალის კონფლიქტები მათი გამოყენება გეოპოლიტიკური მიზნებისათვის მომავლისთვის გადადო. მან შეძლო გაეყინა კონფლიქტები მანამდე, ვიდრე მისი ხსენებული მიზნებისათვის საჭიროება არ გახდებოდა აუცილებელი. აღნიშნულ საკითხს დავუბრუნდებით, როდესაც განვიხილავთ 2008წ. აგვისტოში საქართველოში განხორციელებულ ინტერვენციას.
აფხაზეთის დროებით საქართველოს იურისდიქციიდან გამოსვლა რუსეთმა გამოიყენა მისთვის სასარგებლო სამშვიდობო მანდატის დასაკანონებლად. კერძოდ: მათ მოახერხეს საქართველოს იურისდიქციიდან გამოსული აფხაზეთის საკუთარ იურისდიქციაში მოქცევა, ისე, რომ საქართველომ პრაქტიკულად ვერ მოახერხა ელემენტარულად შეწინააღმდეგებოდა ამ ყველაფერს. რუსული გეგმა, რომელიც 1991წ. დაიწყო თავის ლოგიკურ დასასრულამდე მივიდა. განხორციელდა 2 ეტაპად:
1. მოხდა ქართული საზოგადოების სამოქალაქო დაპირისპირება, რომელიც სამოქალაქო ომში გადაიზარდა. მოხდა საზოგადოების პოლარიზაცია. დაემხო ეროვნული ხელისუფლება. სამოქალაქო ომში რუსეთის სამხედრო ნაწილებმა გადამწყვეტი სიტყვა თქვეს და ბალტინის სამხედრო საზღვაო ძალებმა გადაწყვიტეს სამოქალაქო ომის ბედი. მათ ხელისუფლებაში დატოვეს ედუარდ შევარდნაძე, რომელმაც შეიძლება ითქვას დაიმსახურა ეს. მან რუსეთს შეუწყო ხელი საქართველოს რეგიონების რუსეთის იურისდიქციაში მოქცევას.
2. რუსეთმა შეძლო საქართველოში, მის ტერიტორიაზე ხანგძლივი ინტერვენციის მოწყობა, რომელსაც მომავალში მთლიანად ქვეყნის ინტერვენციისათვის გამოიყენებდა, რაც დღეს 2008წ. აგვისტოში, როდესაც ეს წერილი იწერება სახეზეა.
გვინდა შევეხოთ მეორე პოზიციას, რომელიც ჩამოყალიბდა ჩვენი პირველი ვერსიის საწინააღდეგოდ საქართველოში. როგორც მოგახსენეთ ლოზუნგი ~ჯერ დემოკრატია მერე დამოუკიდებლობა~, რომელიც რუსეთის სპეცსამსახურების მიერ იქნა დამუშავებული, მხარდაჭერა საქართველოში 1991 წელშივე ჰპოვა ქართულ პოლიტიკურ წრეებში, რამაც გამოიწყვია ის უბედურება, რაც საქართველოში მოხდა. სამოქალაქო დაპირისპირება და დამოქალაქო ომი, ასევე ტერიტორიების რუსეთის მიერ პრაქტიკული ანექსია და მათი 2 ეტაპიანი გეგმის სრულად და წარმატებით შესრულება. რჩება შთაბეჭდილება, რომ 1991წ. 9 აპრილს გამოცხადებულმა დამოუკიდებლობამ თითქოს ეიფორია მოჰგვარა საქართველოს. მათ მართლაც დაიჯერეთ, რომ აქტი იყო საკმარისი რათა საქართველოს რეალურად მიეღო დამოუკიდებლობა. ეს რა თქმა უნდა იმ ადამიანების მოსაზრება იყო, ვინც ხედავდა მხოლოდ პოლიტიკურ ფასადს და ვინც ძალიან იოლად წამოეგო ხსენებულ ლოზუნგს. შეიძლება ითქვას, რომ არა მარტო გაუცნობიერებელი მოსახლეობისთვის, ასევე გარკვეული პოლიტიკური წრეებისთვის დავიწყებას მიეცა საბჭოთა კავშირის არსებობა, მისი დატოვებული კვალი და მათ შორის ის, რომ საქართველოს დამოუკიდებლობა ჯერ კიდევ არ იყო ცნობილი საერთაშორისო თანამეგობრობის მიერ. ისინი ომახიანად შევიდნენ სამოქალაქო დაპირისპირებაში და შემდეგ ყველა იმ საქართველოსთვის დამღუპველ პროცესებში მიიღეს მონაწილეობა, რაც განხორციელდა 1994წ-მდე. იყო მეორე ნაწილი საზოგადოების, ასე ვთქვათ ინტელიგენცია, რომელმაც გადამწყვეტი როლი ითამაშა ამ ყველაფერში. ჩათვალეს რა, რომ ლოზუნგი იყო აბსოლუტურად მისაღები და გულწრფელი. თუმცა არსებობდნენ ადამიანები ამ წრეებში, რომელთაც წარმოდგენა არ შეეცლოთ, როგორ შეიძლებოდა საქართველოს დამოუკიდებლად ცხოვრება რუსეთთან ერთად. ასევე იყვნენ ის ადამიანები, რომლებიც თავის დონეზე ამოქმედებდა ამ მასას ხალხისას იგივე ლოზუნგის ქვეშ ~ჯერ დემოკრატია მერე დამოუკიდებლობა~. თუმცა მშვენივრად იცოდნენ რა ძალების მიერ ჰქონდათ დავალება მიღებული და მუშაობდნენ რუსეთის სპეცსამსახურების მფარველობის ქვეშ. რუსეთმა ძალიან მარტივად შეძლო დაემხო საქართველოს ახალგაზრდა სახელმწიფო და ჩაეთრია საქართველო რამდენიმე წლიან ქაოსში, რითაც საბოლოოდ დაინგრა ყველაფერი ის, რაც კი ათწლეულების მანძილზე შექმნილა. ეკონომიკა და ყოველგვარი ინფრასტრუქტურა.
1994წ. შემდეგ რუსეთმა პრაქტიკულად შეძლო საქართველოში მისთვის შედარებით ლოიალური ხელისუფლების მოყვანა და ტერიტორიების ანექსირება, ხოლო ანექსირებულ ტერიტორიებზე იქ თავისი ყოფნა დააკანონა, საქართველოში ერთგვარი სიმშვიდე დამყარდა. დაიწყო ეკონომიკის აღდგენა, პრივატიზაცია, რომელიც ძირითადად მმართველი ჯგუფის ინტერესებს ემსახურებოდა, იმ დამსახურებისათვის, რაც მათ გააკეთეს საქართველოში. არავითარი დასავლური ეკონომიკის აშენების ნიშანწყალი არ ჩანდა. ყველაფერი დაიწყო სოციალური უსამართლობით, ისევე, როგორც ეს მოხდა რუსეთში. 1998 წლიდან დაიწყო ქვეყნის ჭაობში ჩავარდნა და პოლიტიკური და ეკონომიკური უძრაობის ხანა. ლოგიკური იყო, რომ ასე გაგრძელება არ შეიძლებოდა. პრეზიდენტ შევარდნაძის მიერ დაიწყო ფრთხილი პოლიტიკა დასავლეთთან ნატოში ინტეგრაციის, აბრეშუმის გზის და ენერგო მატარებლების ექსპორტის განხორციელების შესახებ. დასავლეთმა ამ პროექტებს მხარი დაუჭირა. მისი პრეზიდენტობის რამდენიმე დადებითი მომენტი უნდა აღინიშნოს. ეს არის ბაქო-სუფსის ნავთობტერმინალის აშენება, ბაქო-ჯეიხანის ნავთობმაგისტრალის აშენება და ნატოსთან კონსულტაციების დაწყება. თუმცა იმ სახელმწიფო აპარატით და პოლიტიკური კონიუნქტურით, ნატოსთან ინტეგრაციის ინტენსიური ხანა 2004წ-დან დაიწყო, ხოლო ენერგო მატარებლების პროექტები დასავლეთის ძალისხმევით აშენდა. ასევე პოლიტიკური წარმატება იქნა მიღწეული სტამბულში, სადაც რუსეთმა ხელი მოაწერა შეთანხმებას საქართველოდან სამხედრო ბაზების გაყვანის შესახებ. თუმცა ამ შეთანხმების შესრულება, რომელიც 1 წელს არ უნდა გადასცდენოდა 2007წ. დეკემბერში დასრულდა. პოლიტიკურ წარმატებას რათქმა უნდა შედეგი არ მოჰყოლია, ვინაიდან საქართველოს პოლიტიკური ისტებლიშმენტი წარმოადგენდა უნებისყოფო კრებულს, რომელთაც ვერ გადაწყვიტა ელემენტარული ეკონომიკური პრობლემები. მწიფდებოდა ლოგიკური დასასრული ამ რეჟიმის რაც 2003წ. განხორციელდა “ვარდების რევოლუციის” სახით. ეს უკვე იყო გარდატეხა საქართველოს პოლიტიკურ ცხოვრებაში. პირველი წარმატება რაც განხორციელდა იყო აჭარის მოვლენები, სადაც საქართველოს ხელისუფლებამ შეძლო, ასე ვთქვათ განყენებული აჭარის ავტონომიის ლიდერის საქართველოდან განდევნა მშვიდობიანი გზით და იქ საქართველოს სრული პოლიტიკურ-სამართლებრივი სივრცის აღდგენა. 2005წ. 6 მაისს. ეს იყო უმნიშვნელოვანესი პოლიტიკური გამარჯვება ახალი ხელისუფლების, რომელსაც პრეზიდენტი სააკაშვილი მეთაურობდა. უეჭვოდ შეგვიძლია ვთქვათ, რომ რუსეთმა ამ დროისათვის დაიწყო საქართველოში ანექსიის ახალი გეგმის შემუშავება. ეს განაპირობა, საქართველოს დაჩქარებულმა რეფორმებმა, პოლიციის, სამხედრო სტრუქტურების და სხვა სფეროებში, რომელიც საქართველოს აახლოებდა დასავლეთთან და ნატოს სტურქტურებთან. ~ვარდების რევოლუციამ~ პრაქტიკულად შეძლო 11 წლიანი შევარდნაძის ეპოქის, უძრაობის ხანის დასრულება და ევროპასთან ურთიერთობებში ყინულის გალღობა. დასავლეთი მხარს უჭერდა საქართველოს რეფორმებს და კიდევ უფრო გაძლიერდა მისი დახმარება საქართველოზე. რაც რათქმა უნდა მოსკოვს აღიზიანებდა. ის, რომ მოსკოვმა დაიწყო ახალი გეგმის განხორციელება საქართველოს ოკუპაციისათვის გამოიხატა შემდეგ ფრაზა-სიგნალში, რომელიც საქართველოს პრეზიდენტს უთხრა ვლადიმერ პუტინმა აჭარის მოვლენების შემდეგ: “სამხრეთ ოსეთში და აფხაზეთში ასეთ საჩუქარს არ ელოდოთ”. ეს თავად გაახმოვანა საქართველოს პრეზიდენტმა თავის გამოსვლაში.
~ვარდების რევოლუციის~ შემდეგ სააკაშვილის მიერ გათვალისწინებულ იქნა მთელი რიგი შეცდომები, რაც პირველმა პრეზიდენტმა დაუშვა მისი მმართველობის დროს.
1. სააკაშვილმა სასტიკი ბრძოლა გამოუცხადა კრიმინალურ სამყაროს და პრაქტიკულად იზოლაციაში მოაქცია არა მარტო კრიმინალური-ქურდული სამყარო, არამედ მოახდინა თავად ამ ქურდული-საბჭოთა მენტალიტეტის საშინელი დისკრედიტაცია. გავიხსენოთ, გამსახურდიას დროს და მისი გადატრიალების ფლაგმანი კრიმინალური სამყარო იყო, რომელსაც მოდერნიზებული-ახალი სახე პროფესსორ ქურდყოფილი ჯაბა იოსელიანი ხელმძღვანელობდა. ჯაბა იოსელიანის ქურდულ-პროფესორული ჰიბრიდი იყო ერთგვარი ახალი სახე პოსტსაბჭოთა სივრცისათვის, რომელიც შემდეგში ქურდული სისტემის ნახევრად ლეგალიზებაში გადაიზარდა. იგულისხმება მათ მიერ ნახევრად კანონიერი გზებით ბიზნესის კეთება და ასე ვთქვათ 30-50-იანი წლების ამერიკული მაფიოზურ-მონოპოლისტური ბიზნესის მსგავსი სახით გადაკეთება.
2. სააკაშვილი ამის განსახორციელებლად უნდა დაყრდნობოდა პოლიციას, რომელიც საბჭოთა პოლიციის შემთხვევაში შეუძლებელი იქნებოდა. ის არ მოერიდა 35 000 პოლიციელის დათხოვნას და ახალი მოდერნიზებული პოლიციის შექმნას, რომელიც შეებრძოლებოდა საბჭოთა ქურდულ ფიზიკურ და მენტალურ გადმონაშთს. აღნიშნული ოპერაციები წარმატებით დასრულდა. საქართველო გაიწმინდა ქურდული მენტალობის კრიმინალებისაგან და ამის შედეგები 2008წ. რუსეთ-საქართველოს ომის დროს ვიხილეთ.
3. სააკაშვილი შეუდგა ქართული სამხედრო ძალების შენებას, როგორც მისი ინფრასტრუქტურის ასევე ფიზიკურად ბრძოლისუნარიანი არმიის აშენებას. ამ საკითხებში მან საკმაოდ დიდ წარმატებებს მიაღწია, იმ საზომით, რომ 2008წ. აპრილში დადგა საკითხი საქართველოსთვის მაპის მინიჭების შესახებ, რომელიც პირველ რიგში სამხედრო ინფრასტრუქტურის მშენებლობას ითვალისწინებდა. საქართველო სრულად აკმაყოფილებდა ნატოს მოთხოვნებს სამხედრო თვალსაზრისით, თუმცა უარი მაპზე იყო 2 დასავლეთის სახელმწიფოს პოლიტიკური გადაწყვეტილება.
4. სააკაშვილს ასევე სერიოზული პრობლემები დახვდა სოციალურ, გასნათლების, ჯანმრთელობის და სხვა სფეროებში და სწრაფი ტემპებით დაიწყო კომუნისტური მმართველობის შემდეგ მიუხედავი ბევრი სფეროების რეფორმირება.
აი მოკლე ექსკურსი იმისა, თუ როგორ ემზადებოდა საქართველო რუსეთის ოკუპაციის წინააღმდეგ. უნდა ითქვას მთავარი: საქართველოს ასეთმა სწრაფვამ დასავლეთისკენ და ჩრდილო ატლანტიკურ ალიანში, გამოიწვია დასავლეთის დაინტერესება საქართველოთი და განსაკუთრებით სტრატეგიული პარტნიორობა ჩამოყალიბდა ამერიკის შეერთებულ შტატებთან. რამაც შექმნა საგარეო პოლიტიკური თავდაცვა რუსეთის ოკუპაციის შემთხვევაში. ეს განხორციელდა კიდევაც.
რუსეთის გეგმა საქართველოს ოკუპაციის და მისი პოლიტისტებლიშმენტზე გავლენის მოპოვების შესახებ ისევ ამუშავდა. რუსეთის გეგმამ პოსტოკუპირებულ ტერიტორიებიდან უნდა გადმოენაცვლა საქართველოს მთელ ტერიტორიაზე. მზადება 2005 წლიდან დაიწყეს. სამხედრო პოლიტიკური ინტერვენცია ძალას იკრებდა. სიტუაცია რამდენჯერმე გამწვავდა. უნდა ითქვას, რომ რუსეთი ტრადიციული ხერხით ცდილობდა საქართველოში პოლიტიკური გავლენის მოპოვებას. გეგმა ამჯერადაც 2 ეტაპისგან შედგებოდა. 1. სამოქალაქო დაპირისპირების გზით საქართველოში პოლიტიკური პროცესების მართვა და სასურველი ხელისუფლების მოყვანა.
2. სამხედრო ინტერვენცია და ამ გზით ხელისუფლების შეცვლა, ან თავად საქართველოში სამოქალაქო დაპირისპირების სამხედრო სამოქალაქო დაპირისპირებასი გადაზრდა.
აღნიშნული გეგმის განსახორციელებლად რუსეთმა არაერთი მიზანმიმართული ქმედება დაგეგმა ამ გეგმის 1 ნაწილის განსახორციელებლად. თუმცა, როგორც ზემოთ ვთქვით, საქართველოს ხელისუფლება არ აპირებდა გაემეორებინა ის შეცდომები, რაც გამსახურდიას მთავრობამ დაუშვა 1991წ. ყველა ის კომპონენტი, რომელიც ჩამოვთვალეთ უზრუნველყოფდა სამხელმწიფო მანქანის გამართულ მუშაობას, სადაც შეუძლებელი გახდა რუსეთის სპეცსამსახურების შეღწევა. თუმცა ამის დიდი სურვილი იყო. პირველ რიგში ავღნიშნავდი იგორ გიორგაძის პარტიის გაძლიერება-დაფინანსებას. საკმაოდ წარმატებით მოხდა ამ ძალის განეიტრალება. ამის შემდეგ დაიძრა საკმაოდ ძლიერი და კარგად გამიზნული პრ ქმედება. მოიძებნა ძალები საქართველოში, რომლებიც საკმაოდ ფესვგადგმული და დაფუძნებული იყო საქართველოს ეკონომიკურ-პოლიტიკურ სივრცეში. უნდა აღინიშნოს, რომ სააკაშვილის ხელისუფლებამ ძალიან ვბევრი არაპოპულარური ნაბიჯი გადადგა, რომლითაც ხალხის გარკვეული მასა საკმაოდ გაღიზიანდა. თუმცა ის ახერხებდა ამ ყველაფრის შეჩერებას. საპროტესტო განწყობა ხალხის მასაში აღწევდა უმაღლეს დუღილის ტემპერატურას. საკმარისი იყო სერიოზული პრ ჯგუფის მიერ პროვოცირება სიტუაციების და ის კონტროლს მიღმა გამოვიდოდა. რა თქმა უნდა მხოლოდ ვერსიების დონეზე ვსაუბრობთ, მაგრამ ეს ვერსიები საინტერესოა თავად იმ დიდი ჰერმენევტიკული გეგმა-თამაშის გასაშლელად, რომელიც ამ წერილის ბოლო ნაწილში შეგვხდება.
როგორც ვთქვი, სააკაშვილის სახელმწიფო მანქანას ჰქონდა შესაძლებლობები აღეკვეთა რუსული სპეცსამსახურების ქმედებები ქვეყნის შიგნით, ხოლო ქვეყნის გარეთ, მას ამის შესაძლებლობები არ ჰქონდა. სწორედ ამიტომ ყველაფერი დაიწყო ქვეყნის გარედან. ანუ პრ აქცია დაიგეგმა გარედან და დაიწყო განხორციელება. სიტუაცია ქვეყანაში შესანიშნავად იყო შესწავლილი. შესწავლილი იყო ხალხის მასის განწყობა. შესანიშნავად მუშაობდა ტელეკომპანია ~იმედი~. ოპერაცია იმდენად კარგად იყო დაგეგმილი პრ ტექნოლოგიურად, რომ პრაქტიკულად არ იყო კვალი დატოვებული, რაზედაც სახელმწიფოს შეეძლო რეაგირება მოეხდინა. 2007წ. ნოემბრის მოვლენების განეიტრალება ხელისუფლებამ შეძლო. ეს თამაში ბიზნესმენ ბადრი პატარკაციშვილის თაოსნობით მიმდინარეობდა. თუ რა სურდა მას, ამაზე ბევრი ვერსია შეიქმნა. ჩვენის აზრით, პატარკაციშვილმა უწყოდა რუსეთის გეგმების შესახებ, რომელსაც ის აპირებდა საქართველოში ზაფხულზე და გადაწყვიტა დაესწრო მოვლენებისთვის, რათა ხელისუფლებაში მოსვლის შემთხვევაში ამ თემით ევაჭრა რუსეთთან. ეს მისთვის საკმაო სარგებლიანობას წარმოადგენდა. მისი ხელისუფლებაში მოსვლით, პრაქტიკულად მთლიანად იცვლებოდა საქართველოს გეოპოლიტიკური მიმართულებები. თუმცა ამ უკანასკნელმა ვერ შეძლო თავისი გეგმების განხორციელება და ეხლაც გზამართალსაა. ბოლო პუნქტი საქართველოს რუსეთის ურთიერთობაში იყო ის, რომ 2008წ. აპრილში, ევროპამ საქართველოს არ მიანიჭა მაპი. რამაც რუსეთს მისცა შესაძლებლობა 2008წ. აგვისტოს მოვლენები განეხორციელებინა.
II რუსეთი და საქართველო
საკმაოდ რთული სიტუაციაა ქვეყანაში. ერთმნიშვნელოვნად ვერაფერს ვიტყვით. ვერც იმას, რომ რაიმე კარგი ხდება და ვერც იმას, რომ ასეთი არ მომხდარაო ჯერ. მომხდარა და უფრო უარესიც მომხდარა. თუმცა საერთო ჯამში განწყობა არის შემდეგი: საქართველომ უნდა გაიაროს ეს ძნელბედობა და უნდა ვძლიოთ ამ საშინელებას. საქართველო უნდა განთავისუფლდეს და ყველანი აქ ვართ, ამაში ერთიანები ვართ. ეხლა რაც შეეხება ჩემს მოსაზრებებს.
1. არ არის გაანალიზებული ომის დაწყების, განვითარების და დასასრულის წინაპირობები. არადა შექმნილ სიტუაციაში ეს არის ყველაზე მთავარი.
2. არ არის გაანალიზებული რუსული გეგმა, როგორ უნდა დაეწყოთ და დაესრულებინათ ყველაფერი.
3. არ არის გაანალიზებული რუსული გეგმა ტერიტორიების ანექსირების შესახებ.
ეს არის საკითხები, რომლის ანალიზის გარეშე ძალიან გაგვიჭირდება მივიდეთ ლოგიკურ დასკვნამდე, სავარაუდოდ რა უნდა მოხდეს. კარგად მქონდა გაცნობიერებული თუ როგორ შემოვიდოდნენ რუსები საქართველოში. ელემენტარულად ქვეყნის მთელი ანექსიის პირობებში, საჭიროა კონცენტრაცია გადავიტანოთ სტრატეგიულ მიმართულებებზე და სახეზე გვექნება სურათი თუ რას გააკეთებს დამპყრობელი ანექსიის დროს.
რუსები მზად იყვნენ ორივე მხრიდან აფხაზეთიდან და როკის გვირაბიდან დაეწყოთ შემოსვლა საქართველოში. გაჭირვების შემთხვევაში, კიდევ 2 მიმართულება შეეძლოთ გამოეყენებინათ, ლარსი და სადახლო. აქვე მინდა გაგახსენოთ ბაღაფშის ივნისის დასაწყისში გაკეთებული განცხადება, რომ დაიწყებდნენ კოდორზე შეტევას 12 აგვისტოს. ეს სწორი თარიღი არი იყო + - 3-4 დღის განსხვავებით. ასევე პაველ ფელენგაუერმა მისცა ინტერვიუ ივნისში, სადაც ის ამბობდა რომ აგვისტოს დასაწყისში რუსები შეუტევდნენ კოდორს. არავითარი ინფორმაცია არ იყო ცხინვალში საომარი მდგომარეობის დაწყების შესახებ. კოდორი იყო ის წერტილი, სადაც შეიძლებოდა დაწყებულიყო საომარი მოქმედებები და შემდეგ ის გადაზრდილიყო ფართო მასშტაბიან ომში. რუსებმა შექმნეს ყოველგვარი ინფრასტრუქტურა საჯარისო ნაწილების შემოსაყვანად, როგორც ზღვით, ასევე ხმელეთით. ჩემი აზრით, რუსები სწორედ დასავლეთ საქართველოში აპირებდნენ საომარი მოქმედებების დაწყებას და ფრონტის გაშლას მთელ დასავლეთ საქართველოზე. ცხინვალი კი იყო მეორე დარტყმის წერტილი.
საინტერესოა რატომ? ალბათ იმიტომ, რომ კოდორზე თავდასხმაში აფხაზებს მიაღებინებდნენ მონაწილეობას, ხოლო ჩვენი მხრიდან პასუხის გაცემის შემდეგ ისინი შემოუტევდნენ ზუგდიდს და გაშლიდნენ ფრონტს დასავლეთ საქართველოში. ზღვით დაიკავებდნენ ფოთს, სენაკს, სამტრედიას, და დაიძრებოდნენ ქუთაისისკენ. ამას მოჰყვებოდა ლტოლვილების დიდი ნაკადი აღმოსავლეთ საქართველოში და ძირითადად თბილისში. მოხდებოდა დასავლეთ საქართველოში დისლოცირებული ჩვენი სამხედრო ძალების (ცოცხალი ძალია) და ინფრასტრუქტურის განადგურება, რასაც ისინი დაახლოებით 3-4 დღეს მოანდომებდნენ იმდენად დიდი ძალა იყო შემოსული აფხაზეთში. დაახლოებით 1200 ტანკი და ჯავშან მანქანა, ასევე საზღვაო გემები და ავიაცია. ვფიქრობ ეს ინფორმაცია ჩვენმა დაზვერვამ იცოდა. თუმცა შესაძლოა გადაჭარბებულად ეჩვენებოდათ ეს ყველაფერი. ვინაიდან ძნელია ასეთ დროს, მიიღო ზუსტი ინფორმაცია რა ხდება, ვინაიდან ძირითადი გეგმა დაფარულია და ვრცელდება უამრავი მითი გეგმის სიზუსტის შესახებ. ვფიქრობ, ჩვენს მიერ ამ გეგმის ამოცნობა მოხერხდა. ერთადერთი მიზანი, რაც შეიძლებოდა ჰქონოდა საქართველოს პოლიტიკურ ხელმძღვანელობას იყო ის, რომ ეს ომი ექციათ ტაქტიკურ იურიდიულ ომად, რაც ასე თუ ისე მოხერხდა. შორს ვარ იმ აზრისგან, რომ ჩვენ შევძლებდით რუსების ჩვენს საზღვრებს იქით გადარეკვას. ვინც ამას ფიქრობს, ეს არის ძალიან ბავშვური მსჯელობა. ჩვენ ვიყავით დაახლოებით ისეთ სიტუაციაში, როგორშიც ისრაელი იყო 1946 წლიდან ვიდრე 1960 წლამდე. რომლის ყველა ომი, იყო ტაქტიკური, 5 ქვეყნის კბილებამდე შეიარაღაებული არმიის წინააღდეგ, მანამდე, ვიდრე მათ 1972წ. არ მოახდინეს იერუსალიმის და პალესტინის ოკუპაცია შეტევითი ომით.
რუსეთის გეგმა იყო მთლიანად საქართველოს ოკუპაცია და აქ პოლიტიკური რეჟიმის შეცვლა. გეგმა ხორციელდებოდა შემდეგნაირად. ფრონტის ძირითადი ხაზი გავიდოდა დასავლეთ საქართველოზე, რომელიც ჩვენი შეიარაღებული ძალებისთვის ძალიან დიდი იყო. ამ ფრონტზე მოხდებოდა ძალიან დიდი ნაწილი სამხედრო ძალის განადგურება და ლტოლვილების გადმორეკვა აღმოსავლეთ საქართველოში-თბილისში, რომელთა რიცხვი გადააჭარბებდა 500 000 კაცს. ოპერაციის მაქსიმალური ვადა იყო 3 დღე. ამის შემდეგ რუსები ცხინვალიდან შემოვიდოდნენ გორში, სადაც ასევე მოხდებოდა ჩვენი სამხედრო ძალის (აღმოსავლეთის ნაწილის) მაქსიმალური განადგურება, კიდევ ლტოლვილების ნაკადი თბილისში და საქართველოს დედაქალაქში სამოქალაქო არეულობის, ხელისუფლების დეზორგანიზების მოწყობა და შემდეგ თბილისში შემოსვლა როგორც წესრიგის დამყარებლების. აქ მათი სასურველი კანდიდატურის დასმა, მთავრობის ჩამოყალიბება და დასავლეთისთვის ფაქტის დადება, რომ დეფაქტოდ საქართველოში ასეა. ეხლა ვისაუბროთ.
ამ ოპერაციის მაქსიმალური ვადა იყო 5-6 დღე. რა თქმა უნდა შეუძლებელი იყო ამხელა ლტოლვილების ნაკადის თბილისში განთავსება. ამის ორგანიზება. არ დაგავიწყდეთ ხონიდან 150 პატიმარი გაიქცა, კარები გაუღეს. თბილისშიც ამის გაკეთება შესაძლებელი იყო თავისუფლად და ამას რა მოჰყვებოდა წარმოდგენა არ მინდა.
ზემოთ ვთქვი, რომ გეგმა ამოცნობილ იქნა. ასეც იყო. არჩევანი გასაკეთებელი არ იყო. იძულებული ვიყავით გვემოქმედა დასწრებაზე, რათა ჩაგვეშალა ეს გეგმა. სწორედ ამიტომ მოხდა ცხინვალის მიმართულებით საომარი მოქმედებების, შეტევის დაწყება. 3 დღიანი შეუპოვარი ბრძოლა, უცებ ცეცხლის შეწყვეტა და ჯარის, როგორც დასავლეთის ძალების ასევე აღმოსავლეთის ძალების გადმოყვანა თბილისში, მის დასაცავად. რუსების გეგმა, მთლიან ოკუპაციაზე და ხელისუფლების შეცვლაზე სწრაფად ჩაიშალა. დიპლომატიური მექანიზმების ამუშავების და ამერიკის დიპლომატიის საოცარი უპრეცენდენტო დახმარების მეშვეობით მოხერხდა საერთაშორისო თანამეგობრობის მობილიზება აზრის შექმნა და ნაბიჯების განხორციელება, რაც ყველამ იცით. ჩვენს მიერ განხორციელებული, როგორც საომარი ასევე შემდეგი ქმედებები მაფიქრებინებს, რომ ჩვენს მიერ ჩაფიქრებული ტაქტიკურ-იურიდიული ომი განხორციელდა. მოხერხდა რუსეთის საერთაშორისო პოლიტიკაში მარტო დარჩენა. სხვა შესაძლებლობა ჩვენ არ გვქონდა. ჩვენ არ შეგვეძლო ორ ფრონტზე ომი. არც რუსების საქართველოს ტერიტორიიდან გარეკვა. ჩვენ რაც შეგვეძლო ის გავაკეთეთ. ჩვენ არ დავუშვით გიორგაძის შემოსვლა თბილისში. ჩვენ ვაწარმოეთ ტაქტიკურ იურიდიული ომი, რომელიც კარგად შევასრულეთ. შედეგები ამ ყველაფრის დადგება. ჩემი ვადა3-4 წელი.
ჩვენს მიერ რუსების გეგმის ჩაშლამ გამოიწვია ის, რასაც დასავლეთმა უწოდა რუსული აგრესია და ოკუპაცია. მთავარი ამ გეგმაში იყო ხელისუფლების დამხობა. რაც მათ ვერ განახორცილეს. ამის გამო, მათ მიიღეს საშინელი იურიდიული შედეგები. დაკანონდა მათი ოკუპაცია აფხაზეთში, სამაჩაბლოში და იქ ყველგან სადაც არიან. გაუუქმდათ ყოველგვარი სამშვიდობო მანდატი და ლეგალიზებული ყოფნა საქართველოს რომელიმე ტერიტორიაზე. ხელისუფლების შეცვლის გარეშე, მთელს მათ გეგმას ეს ემუქრებოდა, ამიტომ დასავლეთმა და განსაკუთრებით აშშ-მა ყველაფერი გააკეთეს ამის შესანარჩუნებლად ააგორეს რა მსოფლიოს უმაღლესი ტრიბუნიდან (გაერო) საოცარი პრი შეკითხვით: თქვენ საქართველოს ხელისუფლების დამხობა გინდათ? რამაც პრაქტიკულად გადაწყვიტა საინფორმაციო ომის ბედი, რომელიც ჩვენი გამარჯვებით დასრულდა.
რუსების მიერ, აფხაზეთის და სამაჩაბლოს აღიარება, იყო ამ იურიდიული შედეგების მომავალში აღმოფხვრა და ამ ტერიტორიების კვიპროსიზაცია. ეს იყო შიდა პრ-ზე გათვლილი ქმედება და რეალურად მას არავითარი შედეგი რუსებისათვის პოლიტიკურ ასპარეზზე არ მოუტანია. ეს იყო უდიდესი შეცდომა მათი მხრიდან, ვინაიდან იმას, რასაც ცდილობენ რუსები, რომ დაამტკიცონ, თითქოს საქართველომ მოახდინა ცხინვალზე თავდასმა ძირშივე განწირულია. ამ ცნობით, მათ ამ ლოგიკას წირვა გამოუყვანა. დასავლეთი საბოლოოდ დარწმუნდა რუსეთის ზრახვაში, რომ მას სურდა საქართველოს სრული ოკუპაცია და აქ ხელისუფლების შეცვლა. ეს მედვედევმაც დაადასტურა, როდესაც სააკაშვილზე ისაუბრა. ეს საუბარი ნიშნავდა იმას, რომ მათ დიპლომატია აღარ გააჩნიათ. ისინი გაიხლართენ თავიანთ შიდა პოლიტიკურ პრ-სა და გარე პოლიტიკურ პრ-ს შორის და დღეს ერთი მეორეზე იდიოტურ ნაბიჯებს დგამენ. რუსებს ავიწყდებათ, რომ თურქეთის მიერ ჩრდილო კვიპროსის საკითხს დასავლეთის მხრიდან არ მოჰყოლია ის შედეგები, რომელიც მათ საქართველოში ქმედებას მოჰყვა.
ვერავინ დამარწმუნებს იმაში, რომ იურიდიული შედეგები, იურიდიული ფაქტები და გადაწყვეტილებები შედეგებს არ მოიტანს. არ მაქვს გადაჭარბებული წარმოდგენა რუსეთის სამხედრო ეკონომიკურ პოტენციალზე. ის მიიღებს აფეთქებულ ჩრდილო კავკასიას უახლოეს თვეებში და ეს პროცესი დაწყებულია (გუშინ დაცხრილეს ინგუშეთის პარლამენტის სპიკერის მოადგილის სახლი). რაც შეეხება რუსეთის ეკონომიკურ მდგომარეობას ის ძალიან ცუდ დღეშია, საკმარისია გაეცნოთ რუსულ ელექტრონულ მედიაში გავრცელებულ ინფორმაციებს და ექსპერტების შეფასებებს, რომელებიც არსებული ტენდეციებით რუსეთი 6 თვიან გაძლებას წინასწარმეტყველებენ. რუსეთს მოწყობილი აქვს ეკონომიკური სანქციები, რომელიც მოაწყო ნიუიორკის საფონდო ბირჟამ, თუმცა ეს კულუარულ სანქციებად შეიძლება ჩაითვალოს, ვინაიდან რუსული აქციების ფასების განმსაზღვრელი და ინდექსების განმსაზღვრელი სწორედ ნიუ იორკის საფონდო ბიჟაა და იქედან დღება რუსეთის საფონდო ბირჟაზე აქციების ფასები, რომელიც 3-6% ვარდება ყოველ ვაჭრობაზე. ალბათ ბოლო იქნება კრემლის ჩინოვნიკების პირად ანგარიშებზე ყადაღის დადება და აქტივების შეჩერება, რომელიც ასევე კულუარული სანქცია იქნება. ეს ბრძანა ბზიგნევ ბჟეზინსკიმ, რომელიც ამერიკის გეოპოლიტიკის რუხი კარდინალია. ასევე მთავარია, რომ დღეს ამერიკაში კვლავ შეიქმნა მტრის ხატი რუსეთი.
რა მოიგო რუსეთმა ამ ყველაფრით? 60 000 ოსი და 45 000 აფხაზი.
რა მოიგო საქართველომ ამ ყველაფრით? დეოკუპაციის პროცესის დაწყება, რომელსაც 20 წელია ველოდებით. დღეს რუსეთის საქართველოში ყოფნის პოლიტიკურ - იურიდიული სტატუსი არის იგივე რაც მათი სტატუსი იყო ავღანეთში.
III საქართველო და მსოფლიო გეოპოლიტიკა
წლევანდელი აგვისტო, ცხელი იყო, და არამარტო საქართველოსთვის. ამ პროცესებში ჩაერთო მთელი მსოფლიო. ვფიქრობ სახეზე გვაქვს 1991წ. მსოფლიო გადანაწილების შემდეგ ახალი გეოპოლიტიკური განლაგების დასაწყისი. 1991წ. დან სსრკ-ს დაშლის შემდეგ მსოფლიომ მიიღო ერთპოლუსიანი მსოფლიო წესრიგი, რომელიც აშშ-ზე გადიოდა. ეხლა სახეზე გვაქვს ორპოლუსიანი წესრიგის ჩამოყალიბების მცდელობა და ეს რუსეთს უკავშირდება, ანუ მისი მოთხოვნაა.
მინდა ორიოდე სიტყვა ვთქვა ზოგადად მსოფლიო წესრიგზე. მის ძირითად პრინციპებზე. სავარაუდო როლზე, რომელიც შეიძლება ამ წესრიგში საქართველოს დაეკისროს.
მსოფლიო წესრიგი კლასიკურ გეოპოლიტიკურ ლიტერატურაში შედგება სამი ნაწილისგან. დაყოფილია ქვეყნები მათი შესაძლებლობების მიხედვით. I არის ~ტექტოტრონული ოაზისები~. ასეთ ქვეყნებს შეადგენენ აშშ, დიდი 7-იანის ქვეყნები, ევროკავშირის გაერთიანება, როგორც სახელმწიფო წარმონაქმნი, ჩინეთი, რუსეთი. ამ ქვეყნებს ერთნაირი გავლენები რათქმა უნდა არა აქვთ.
გლობალური გეტოს I ხარისხის ქვეყნები, როგორიცაა თურქეთი, ირანი, ინდოეთი....
გლობალური გეტოს II ხარისხის ქვეყნებია სხვა დანარჩენი.
რაც შეეხება საქართველოს ის სანამ არ გამოსულა რუსეთის გავლენიდან არის გლობალური გეტოს II ხარისხის ქვეყანა, თუმცა პერსპექტივა იმისი, რომ გავხდეთ გლობალური გეტოს I ხარისხის ქვეყანა გვაქვს, თუ შევინარჩუნებთ დამოუკიდებლობას, გავწევრიანდებით ნატოში და კავკასიაში დავმკვიდრდებით როგორც პოლიტიკურად ცენტრალური სახელმწიფო.
აღნიშნული ქვეყნები (ყველა ხარისხის) ერთმანეთზე არიან დამოკიდებული და აქვთ გავლენები. ~ტექტოტრონულ ოაზისებს~ გლობალური გეტოს I და II ხარისხის ქვეყნებზე. გლობალური გეტოს I ხარისხის ქვეყნებს II ხარისხის ქვეყნებზე.
მთელს ამ კომპოტს განსაზღვრავს ენერგო რესურსები და მათი გატარების დერეფნები.
ეს მცირე ექსკურსი მსოფლიო წესრიგზე. ეხლა უშუალოდ მივყვეთ ჩვენს სიტუაციას აგვისტოში.
ფაქტია, რომ სამაჩაბლოში წარმობულმა 5 დღიანმა ომმა, პრაქტიკულად შეცვალა 1991წ. ახალი მსოფლიო წესრიგის ძირითადი ასპექტები. სახეზე გყვაქვს მსოფლიო ახალი გადანაწილების პერსპექტივა. ჩვენთვის ეხლა მთავარია, რა როლს მოგვანიჭებს ეს ახალი გეოპოლიტიკური წესრიგი. როგორ მოვახერხებთ ამ წესრიგში თავის დამკვიდრებას. აიწევს ჩვენი ხარისხი თუ ისევ დავრჩებით იმავე მდგომარეობაში.
რა იყო 2003წ. რევოლუცია საქართველოსთვის. ალბათ ეჭვი არავის ეპარება, რომ მისი ორგანიზატორი, არის ის, ვინც ძალიან მიესალმა ამ ყველაფერს. ანუ ის აშშ მოფიქრებული და განხორციელბული იყო. შესაბამისად დაიწყო ამ ყველაფრის უზრუნველყოფა, როგორც პრ თვალსაზრისით, ასევე პრაქტიკულად. საქართველო ძალიან რადიკალურად დაადგა ნატოში ინტეგრაციის გზას. რაც, იყო რუსეთის გამოწვევა. თუმცა, ამას ყურადღება არ მიექცა. მიექცა, მაგრამ რადიკალიზმი არ შეჩერდა. პრაქტიკულად ამ პერიოდში მოხერხდა ნატოს სტანდარტებთან ჩვენი სამხედრო მანქანის ასეთუ ისე დაახლოება, რაც გამოიხატა საქართველოს მაპთან მიახლოებაში. ის საფრთხე, რაც რუსეთს აქედან გეოპოლიტიკურად ემუქრებოდა მათი მხედველობის არეში იყო. რატომ? ეს არის მთავარი. უბრალო მიზეზის გამო.
1.სომხეთის ფაქტორი ვერანაირ გავლენას კავკასიაში გეოპოლიტიკურ განლაგებაზე ვერ მოახდენდა. ვერც აზერბაიჯანის.
2. რუსეთი კარგავდა შავ ზღვაზე გავლენას, სადაც მას 3 სახელმწიფო ჰყავს ნატოს წევრი. ეხლა გაჩნდებოდა 5 და პრაქტიკულად მისი საზღვრები იქნებოდა ალყაშემორტყმული ნატოს ბლოკის მიერ.
2008წ. აპრილში ევროპამ უკუაგდო ჩვენი მოთხოვნა. რუსეთის დაწოლით, უარი თქვა საქართველოსთვის მაპის მინიჭებაზე, რაც უზრუნველყოფდა რუსეთის აგრესიული პოლიტიკის ნაწილობრივ განეიტრალებას, თუ სულ მოცილებას არა.
რუსეთს პრაქტიკულად აენთო მწვანე შუქი გამალებით დაეწყო საქართველოს დამორჩილებაზე ფიქრი. ისინი აცნობიერებდნენ იმავე სამიტზე მიღებულ დოკუმენტს, სადაც ეწერა, რომ საქართველო და უკრაინა აუცილებლად გახდებოდნენ ალიანსის წევრები. ანუ რუსეთისათვის საფრთხე მოხსნილი არ იყო. მათ როგორმე უნდა შეეჩერებინათ ეს ყველაფერი, ვინაიდან პოლიტიკაში ფაქტობრივი მდგომარეობა ძალიან ბევრს ნიშნავს და ვაჭრობის ვადას აგრძელებს რესურსების ამოწურვამდე.
რა იყო აგვისტოს მოვლენები. ეს იყო რუსეთის გადამწყვეტი ნაბიჯი შეეჩერებინა საქართველოს ნატოში ინეგრაცია და დამოუკიდებელი სახელმწიფოს არსებობა. შეეჩერებინა ნატოს გაფართოება კავკასიაში. ასევე მოეთხოვა, ორპოლუსიანი გეოპოლიტიკის დამკვიდრება და მსოფლიო ახალი წესების შემუშავება.
ეს გეგმა რუსეთმა განახორციელა, თუმცა ბოლომდე ვფიქრობ ვერა. რაზე წავიდა რუსეთი? ვფიქრობ რუსეთი წავიდა უდიდეს გამწვავებაზე, იმის იმედით, რომ მას ამის რესურსები უკვე გააჩნია. შესაძლოა რესურსებზე არც აქვს დიდი წარმოდგენა, მაგრამ მისი ამ ნაბიჯის გადაუდგმელობა, პრაქტიკულად უკარგავდა მას შანსს, რომ საქართველოს ნატოში მიღების შემდეგ ის რაიმეს შეძლებდა ამ რეგიონში. ამიტომ ის შეგნებულად წავიდა ამ იძულებით ნაბიჯზე. როდესაც ხდება იძულებითი ნაბიჯის გადადგმა, ის უკვე პროვოცირებულია. ეს აქსიომაა. რუსეთი შევიდა იმ ხაფანგში, სადაც დახვდა ძალიან დიდი წინააღდეგობა. ვგულისხმობთ აშშ და ევროკავშირს. რუსებს სხვა გამოსავალი არ ჰქონდა. ის ამაზე უნდა წასულიყო. სხვა შემთხვევაში ის კარგავდა შეიძლება ითქვას ყოველ დღეს, რომელიც მის წინააღმდეგ მუშაობდა.
რა მიიღო რუსეთმა ამ ყველაფრით გეოპოლიტიკური თვალსაზრისით. ჩემი აზრით, რუსეთი ეხლა ძალიან არათანაბარ მდგომარეობაშია მსოფლიოსთან. ის პრაქტიკულად მარტო აღმოჩნდა ამ უზარმაზარ პრობლემასთან. ის ფიქრობს, რომ დროს გაწელავს და დროში ვაჭრობაში პერსპექტივაც გამოჩნდება, მაგრამ ჯერჯერობით არც აშშ და არც ევროკავშირი უკან არ იხევს. ეს არის ფაქტი. ძალიან ნელა და გეგმაზომიერად, თითქოს ყველაფერი იცოდნენო იწყებს რუსეთის შევიწროებას. ასეთი შთაბეჭედილება მჩება. ანუ გეგმა მიმართულია იქეთ, რომ დაირღვეს რუსული ლოგიკა. რომელიც კატასტროფის პირასაა. ამ ლოგიკის გადარჩენას ემსახურებოდა აფხაზეთის და სამაჩაბლოს ცნობაც. თუმცა მას ავიწყდება, გენოციდი, ოკუპაცია, და მის მიერვე აღიარებული ტერიტორიული მთლიანობა. ასევე ლტოლვილები. აი ეს არის ის კოზირები, რომლითაც დასავლეთი ესაუბრება რუსეთს, რომელიც აუცილებლად გააბათილებს მათ ლოგიკას.
ფაქტია, რომ 8 აგვისტოს ჩვენს მიერ შეტევაზე გადასვლა ბოლო აკორდი იყო რუსეთის იმ პროვოცირების, რომელსაც ამზადებდა აშშ საქართველოში 2004წ. დან. რუსეთის მთელი მზადება საქართველოს ოკუპაციისთვის სწორედ ამ პროვოცირების გეგმაში ჯდებოდა. არა მგონია რუსეთს ეს არ სცოდნოდა, მაგრამ ვინაიდან არსებობდა პროვოცირება, არსებობდა იძულებითი ნაბიჯიც.
ვერ დავიჯერებ, რომ საქართველო ამ ყველაფერში თავისი ინიციატივით ჩაერთო. ამას არავინ დაუშვებდა, იმ შედეგების ფონზე, რაც ამ ომმა მსოფლიო გეოპოლიტიკას დამართა. ეს ასე არ ხდება. შემთხვევითობებით არ ხდება გეოპოლიტიკის დაგეგმვა და განხორციელება. საქართველოს ამ მსოფლიო გეოპოლიტიკის შეცვლაში თავისი როლი აქვს, დანარჩენ ყველას თავისი. ჩვენ მომსწრენი ვართ მსოფლიო ახალი წესრიგის დაწყების და პროცესების დამკვიდრების. ამ წუთში სახეზე გვაქვს საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის მსოფლიო მხარდაჭერა, როგორც განცხადებების ასევე დოკუმენტების დონეზე (ევროკავშირის, 6 პუქტიანი შეთანხმება, 8 სექტემბრის შეთანხმება...) დანარჩენი წინაა. დიდი ბრძოლა იმპერიის საბოლოო დასამარცხებლად.
IV იურიდიული მდგომარეობა
ძალიან ბევრი აზრთა სხვადასხვაობაა შექმნილი საქართველოს დღევანდელი საერთაშორისო და ლოკალური (შიდასახელმწიფოებრივი) იურიდიული მდგომარეობის მიმართ. არის ბევრი პესიმისტური და ოპტიმისტური პროგნოზები. ხშირ შემთხვევაში ერთმანეთშია აღრეული პოლიტიკური და იურიდიული სიტუაციები. არ ვიტყვი, რომ ეს ყოველივე ერთმანეთთან არ არის ურთიერთ კავშირში, მაგრამ ვფიქრობ იურიდიული მდგომარეობა მაინც განცალკევებულია და ის გარკვეულ წილად განსაზღვრავს პოლიტიკურ სიტუაციებს, რომელიც ძალიან მნიშვნელოვანია ჩვენი ქვეყნისათვის. ვეცდები ცალკე ჩამოვაყალიბო ეს ყოველივე.
პირველი იურიდიული აქტი, რაც აგვისტოს მოვლენების შემდეგ გაფორმდა ეს იყო სარკოზი-მედვედევ-სააკაშვილის 6 პუნქტიანი შეთანხმება. შეთანხმების ძირითადი ასპექტი იყო მხარეთა მიერ ცეცხლის შეწყვეტა და 6 აგვისტოს მდგომარეობის აღდგენა მხარეთა შორის. მიუხედავად რუსების მიერ ამ ტექსტის ინტერპრეტირებისა და თარგმანზე მსოფლიო სკანდალის წარმოშობისა, რუსებმა მაინც შეძლეს, რომ საქართველოში შეექმნათ ე.წ. ბუფერული ზონები და დაეწყოთ პოლიტიკური ვაჭრობა ამ იურიდიული დოკუმენტის სათავისოთ გამოყენების შესახებ.
ამას მოჰყვა 8 სექტემბრის სარკოზი მედვედევის შეთანხმება, რომლის ძირითადი ხაზი გადიოდა ხსენებულ 6 პუნქტიან შეთანხმებაზე. ანუ გაიწერა ვადები, თუ როგორ უნდა მოეშალათ რუსებს ე.წ. ბუფერული ზონები. რუსების ინტერპრეტაციებმა აქაც იჩინა თავი. ღერძი 8 სექტემბრის შეთანხმების გადის 6 პუნქტიან შეთანხმებაზე და მის შესრულებაზე არა ინტერპრეტირებული ტექსტით, არამედ რუსეთის ჯარების გაყვანა 6 აგვისტომდე არსებულ მდგომარეობამდე და ე.წ. ბუფერულ ზონებში ევროკავშირის 200 კაციანი სამშვიდობო დამკვირვებლების განთავსება.
აქვე გავამახვილებ ყურადღებას სააკაშვილის მიერ ცეცხლის შეწყვეტის წერილზე, რომელიც 6 პუნქტიანი შეთანხმების ფარგლებში ჯდება. ანუ 6 პუნქტიანი შეთანხმება ეხება არა მარტო ცხინვალს არამედ აფხაზეთსაც. ამით პრაქტიკულად კიდევ ერთხელ დადასტურდა რუსეთ საქართველოს ომი და იმის ფაქტი, რომ კონფლიქტი არ მომხდარა მხოლოდ ცხინვალის რეგიონში, არამედ მთელი საქართველოს ტერიტორიაზე.
ეხლა მიდის საუბრები უნდა შევიდნენ თუ არა საერთაშორისო დამკვირვებლები თავად კონფლიქტურ რეგიონებში. ამაზე სარკოზის მხარემ არაერთხელ განაცხადა, იგივე სოლანამაც, რომ ისინი უნდა შევიდნენ კონფლიქტურ რეგიონებში და დააკვირდნენ იქ სიტუაციას. ეს რომ ასეა, თავად რუსებს გაეპარათ თავიანთ მედიაში და ქმედებებში. მათ განაცხადეს, რომ ეს უნდა შეეკითხონ კოკოითს და ბაღაბშს, ვინაიდან ისინი დამოუკიდებელი ქვეყნები არიან. ძნელია ალბათ სიცრუე ისე შენიღბო, ინტერპრეტაცია ისე შენიღბო, რომ სიმართლე არ გამჟღავნდეს.
რუსების სურვილი ამ შემთხვევაში არის ის, რომ 8 სექტემბრის შეთანხმებით ისინი იძულებული გახდნენ უკან დაეხიათ. ბუფერული ზონებიდან ჯარების გაყვანა უნდა შეფასდეს უკან დახევად, მაგრამ მათი სურვილია ამის შემდეგ არ დაიხიონ უკან, და აფხაზეთში და ცხინვალის რეგიონში რეგულარული საჯაროსო ფორმირებები ჩააყენონ, რათა დაიცვან სეპარატისტები.
მინდა ავღნიშნო ერთი მეტად საინტერესო ფაქტი. რუსები თავიანთ თავს აღარ განიხილავენ აფხაზეთში და ცხინვალის რეგიონში, როგორც სამშვიდობო ძალებს. ფაქტია, რომ აგვისტოს მოვლენების დროს მათმა დაკარგეს ყოველგვარი სამართლებრივი ლეგიტიმაცია ამ ტერიტორიებზე ყოფნის. მათ მიერ ძალიან ძნელი იქნება დაარწმუნონ მსოფლიო, რომ ისინი სამართლებრივი მექანიზმებით, (ვგულისხმობ აფხაზეთთან და ცხინვალის რეგიონთან გაფორმებული ხელშეკრულებით თანამშრომლობაზე) შეძლებენ საკუთარი ჯარების ყოფნის ლეგიტიმაციას ამ ტერიტორიებზე. ერთი გარემოებით, რომ რუსეთის გარდა არავინ აღიარებს ამ ქვეყნებს საქართველოს გარეთ. საქართველოს ტერიტორიულ მთლიანობას უზრუნველყოფს საერთაშორისო თანამეგობრობა.
ბევრი საუბარია იმაზეც, რომ ახალგორში და წალენჯიხის მხარეში რუსებს სურთ დატოვონ ბუფერული ზონები, თუმცა ერთ კიდევ გავიმეორებ: 8 სექტემრის შეთანხმებით პრაქტიკულად მოხდა 6 პუნქტიანი შეთანხმების იმ პუნქტის უზრუნველყოფა, რომელიც უზრუნველყოფს 6 აგვისტოს მდგომარეობამდელი სიტუაციის აღდგენას და რუსული ძალების გასვლას საქართველოს, აფხაზეთის და ცხინვალის ჩათვლით. მითუმეტეს, რომ როგორც ზემოთ ავღნიშნე, რუსები თავიანთ თავს აღარ განიხილავენ, როგორც მშვიდობისმყოფელებს, ეს დაადასტურა მედვედევის და თავდაცვის მინისტრის 9 სექტემბრის საუბარმა, სადაც საუბარი იყო, არა სამშვიდობო მისისის გაგრძელებაზე ამ რეგიონებში, არამედ რეგულარული არმიისთვის ბაზების აშენებას ამ ტერიტორიებზე.
სწორედ აქ არის იმ ინტერპრეტაციის ძაღლის თავი დამარხული, სადაც რუსეთის იურიდიულ ლოგიკას საფუძველი ეცლება. ანუ ფაქტია, რომ რუსებმა ხელი მოაწერეს 6 პუნქტიან შეთანხმებას, 8 სექტემბრის შეთანხმებას, რომლითაც დაადასტურეს 6 აგვისტომდე მათი დისლოკაციის ადგილებზე დაბრუნება. თუმცა მათ აერიათ უკვე ეს იურიდიული ლოგიკა და თავიანთი იურიდიული ლოგიკა რაც ამ რეგიონების ცნობამ ჩამოაყალიბა.
1. ერთის მხრივ ხელი მოაწერეს დოკუმენტებს, რომლითაც ისინი უნდა დაბრუნდნენ 6 აგვისტოს მდგომარეობაში.
2. თავადვე აღარ განიხილავენ თავის თავს მშვიდობის მყოფელებად.
3. აფორმებენ ხელშეკრულებებს აფხაზებთან და ცხინვალთან ჯარების დისლოკაციის შესახებ.
აი ეს მესამე პუნქტი არის ინტერპრეტაციის და იურიდიული აბსურდის სფერო. ანუ პრაქტიკულად ისინი ამ ორ იურიდიულ სამართლებრივ ლოგიკაში გაიხლართენ. ეს არის ფაქტი.
მედვედევ თავდაცვის მინისტრის შეხვედრა, არის იმის დასტური, რომ რუსებმა 8 სექტემბრის შეთანხმებით იურიდიულად აღიარეს 6 პუნქტიანი შეთანხმების ის პუნქტი, რომელიც მათ გასვლას უზრუნველყოფდა ამ ტერიტორიებიდან 6 აგვისტომდე არსებულ დისლოკაციის ადგილებზე. გაზეთ "ლემონდის" ინფორმაცია სარკოზი მედვედევის შეხვედრის კულუარული დაძაბულობის შესახებ შემთხვევით არ გამჟღავნებულა. სწორედ ამის საპირისპირო აქტი იყო მედვედევის განკარგულება აფხაზებთან და ცხინვალთან სამხედო ხელშეკრულების გაფორმება.
რა არის ამ ლოგიკის სუსტი მხარე? ბაღაფშს და კოკოითს არავის ესაუბრება გარდა მედვედევისა. ხოლო მედვედევს ესაუბრება ევროკავშირი. ერთის მხრივ რუსები სამართლებრივად ვერ უზრუნველყოფენ საერთაშორისო არენაზე აფხაზეთში და ცხინვალში დარჩენას, ვინაიდან ფაქტია, რომ ის სამშვიდობოს სტატუსს იქ ვერ დაიბრუნებს. ის ცდილობს მანიპულაციებში ჩართონ კოკოითი და ბაღაფში. პირველი ერთი მეორეზე სულელურ განცხადებებს აკეთებს, თუმცა დღეს ფაქტია, რომ ამ სამ მხარეს განიხილავენ ერთ მხარედ. ამას ადასტურებს ის გარემოება, რომ რუსები ვერ ახერხებენ ცხინვალის და აფხაზეთის საერთაშორისო სამართლის სუბიექტად ქცევას.
შესაბამისად, რუსები ძალიან გაიხლართენ იურიდიულ კაზუსებში. ისინი აწარმოებენ ორ იურისპრუდენციას, რომლებიც ვერასოდეს ვერ დაემთხვევა ერთმანეთს. ამიტომ რუსები აუცილებლად მოახდენენ ბაღაბშის და კოკოითის გააქტიურებას, რომ მათმა უარი თქვან საერთაშორისო დამკვირებლების და საბოლოო ჯამში საერთაშორისო პოლიციის იქ ჩაყენებაზე. სხვა ლოგიკა არ არსებობს. რუსები ამას თავად ვერ გააკეთებენ, (ფარულად ხელს შეუწყობენ ამ წინააღმდეგობას) ეს მათი ტერიტორია არაა.
იმ შემთხვევაში, თუ მათ ძალიან გაუჭირდათ, ისინი ეცდებიან ეს ყოველივე საკუთარ იურიდიულ სივრცეში გადაიტანონ. ეს ნიშნავს შემდეგს, აფხაზეთი და ცხინვალი მიუერთონ რუსეთის ფედერაციას. ანუ იურიდიულ კაზუსებში გახლართულებს მხოლოდ ეს ალტერნატივა დარჩება, რაც კიდევ უფრო დაამძიმებს მათ ისედაც მძიმე სიტუაციას.
აქ ყველაზე მნიშვნელოვანია ერთი გარემოება. 15 ოქტომბრიდან რუსების მიერ გააქტიურებულ კოკოითს და ბაღაფშს დაატყდებათ ახალი იურიდიული მეხი: ლტოლვილების დაბრუნების გააქტიურება. ყველა ის იურისპრუდენცია, რომელსაც რუსეთი ხლართავს ეხლა აფხაზეთში და ცხინვალში გამოდგება უშედეგო, ამ საკითხის გააქტიურებით.
მინდა ვთქვა, რომ რუსების მიერ მთელი ეს მანიპულაციები, ინტერპრეტაციები, ბუფერული ზონები, კოკოითის და ბაღაფშის გააქტიურებას.... ძალიან მცირე დროის მონაკვეთი მოუღებს ბოლოს. რაც უფრო გააგრძელებენ ამ ყველაფერს, მით უფრო მჭიდროდ ეჭირებათ იურიდიული ყულფი.
დღეს ფაქტია, რომ ევროკავშირმა, ვფიქრობ საკმაოდ სწორად, ფორსირებულად დაიწყო სწორედ იურიდიული ომის თავის სასარგებლოდ (რა თქმა უნდა ჩვენს სასარგებლოდ საბოლოო ჯამში) წარმართვა. იურიდიული ფონით, პოლიტიკის განსაზღვრა. რუსეთი აგებს იურიდიულ ომს, რაც ზრდის მათი პოლიტიკური მარცხის ალბათობას ამ აგრესიის გამო. ეს ყველაფერი ცხადი გახდება ლტოლვილების დაბრუნებაზე საუბრების დაწყებისთანავე. ამ საკითხზე შეწინააღმდეგება ავტომატურად უზრუნველყოფს, გენოციდზე მსოფლიო აზრის ჩამოყალიბებს, რაც რუსებისთვის ძალიან მტკივნეული იქნება. რუსები, როგორც კონფლიქტის მხარე, ამის უშუალო მონაწილე გახდება და ის პრაქტიკულად სერბეთის სიტუაციაში აღმოჩნდება და კარგად შეხედავს, როგორი აბსურდულია მისი ლოგიკა, კოსოვოს და აფხაზეთ ცხინვალის ერთ იურიდიულ სამართლებრივ სივრცეში განხილვასთან დაკავშირებით.
მთელი ამ მოვლენების შემდეგ მივიღეთ ინტერნაციონალიზებული კონფლიქტი, რაც ფაქტია.
მივიღეთ რუსების სამშვიდობო მანდატის დასასრული.
მივიღეთ ახალი სამართლებრივი სივრცე, რაც გულისხმობს საერთაშორისო თანამეგობრობის მიერ ამ კონფლიქტების მოგვარებაში ძალიან ქმედით დახმარებას და უშუალო ჩართულობას, რისი იურიდიული დადასტურებაც გვაქვს. 8 სექტემბრის შეთანხმებით.
მთელი ეს იურიდიული დოკუმენტები, რომლებიც საერთაშორისო ხასიათისაა მოწმობენ იმას, რომ დღეს საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობა აღიარებულია და ნებისმიერი ჩვენი ინტეგრაცია ნატოში თუ სხვაგან იქნება ამ ტერიტორიებთან ერთად.
აქვე მინდა ავღნიშნო ერთი მეტად საჭირო იურიდიული კაზუსი, რომელიც თავისთავად ჩამოყალიბდა, მას შემდეგ, რაც რუსებმა სამშვიდობო მანდატი დაასრულეს კონფლიქტურ რეგიონებში. 6 პუნქტიანი შეთანხმების თანახმად ძალების დაშორიშორება უნდა მოხდეს 7 აგვისტოს მდგომარეობით. რა ხდებოდა 7 აგვისტომდე? რუსეთის სამშვიდობო ძალები იდგნენ კონფლიქტურ რეგიონებში. ეხლა მათ ეს სტატუსი არა აქვთ, ანუ ფაქტობრივად 7 აგვისტომდე სტატუსკვოს აღდგენა ჯდება შემდეგ რეალიებში, რუსეთის რეგულარული არმიის ნაწილების კონფლიქტის რეგიონებიდან გასვლა, ასევე უკვე უკანონო (მანდატ დაკარგული) სამშვიდობო ძალების კონფლიქტის რეგიონებიდან გასვლას და იქ ახალი ფორმატის ჩამოყალიბებას. რუსეთი კიდევ ერთხელ იხლართება ორმაგ იურისპრუდენციაში. ის მიდის ლოგიკურ წერტილამდე, ან დატოვოს საქართველოს მთლიანი ტერიტორია, ან აფხაზეთი და ცხინვალის რეგიონი შეიყვანოს ფედერაციის შემადგენლობაში. წინასწარ ვერაფერს ვიტყვით. თავხედობის დონის განსაზღვრა რუსეთთან შეუძლებელია. ამიტომ იძულებული ვართ დაველოდოთ მოვლენების განვითარებას.
ვიცი, რომ ძალიან დათრგუნულები ვართ, მაგრამ თუ დღევანდელ სიტუაციას გადავიტანთ მთელი საქართველოს ისტორიის დისკურში მივხვდებით, რომ ჩვენი ნაციონალური იდეა არის გაერთიანება და მისთვის ბრძოლა. დღესაც ეს გვაერთიანებს. ეს არის ჩვენი ნაციონალური იდეა და ამას აუცილებლად გავაკეთებთ.
ირაკლი მარგველაშვილი
2008წ. 15 სექტემბერი.
