ქართული ოპოზიცია 2007-2010წწ.

ნაწილი მეორე
2008-2010წწ.
2008წ. დეკემბერში კოდუა ბ. პატარკაციშვილის საუბრის შემდეგ ე.წ. ერთიანი ოპოზიცია დაფრთხა. საუბრების გამოქვეყნებამდე ყველა ოპოზიციური ლიდერი ცდილობდა ბ. პატარკაციშვილის კეთილგანწყობის მოპოვებას. ხშირი იყო ვიზიტები ლონდონში ბ. პატარკაციშვილთან. თუმცა ჩანაწერების გამოქვეყნების შემდეგ 1 ადამიანი არ გამოდგა ოპოზიციიდან, რომელმაც ბადრი პატარკაციშვილი დაიცვა. მას ყველამ უგანა. არჩევნების შემდეგ საპროტესტო მოძრაობა გაიშალა. საპრეზიდენტო არჩევნებს გაყალბებულად თვლიდნენ. არ ცნობდნენ და...
მიუხედავად იმისა, რომ ხელისუფლება ირწმუნებოდა, 2008წ. ძალიან მძიმე იქნება ქვეყნისთვისო, რუსების დიდი შემოტევები იქნებაო, ოპოზიციიდან ამას ყურადღებას არავინ აქცევდა. თუმცა დღეს უკვე ყველაფერი იდიალურად არის ლოგიკაში. დღეს მთელი მაშინდელი ოპოზიცია რუსეთთან ღია ურთიერთობას არ ერიდება. თუ გარე ალიანსებით, თუ შიდა, ირიბ-პირდაპირი ალიანსებით დაქსელიალია მთელი ოპოზიციური სპექტრი.
ამ დროს ქვეყანას ძალიან მძიმე წელი უახოვდებოდა. 2008წ. აპრილში საქართველოსთვის მაპის მოცემაზე უარის თქმის შემდეგ აშკარად დაიწყო პუტინის გააქტიურება. პუტინი 2008წ. 17 აპრილს ხელს აწერს განკარგულებას, რომლის თანახადაც პირდაპირი კავშირები მყარდება ფაქტობრივად ოკუპირებულ აფხაზეთში და ცხინვალის რეგიონში. საქართველო რუსეთთან ომის რეჟიმში გადადის. სიტუაცია უკიდურესად იძაბება. ოპოზიცია ამაზე ვერ და არ რეაგირებს. მიმდინარეობს დაფარული ომი რუსეთთან. საქართველოში წინასაარჩევნო ციებცხელებაა. 28 მაისს საპარლამენტო არჩევნებში ოპოზიცია ფიასკოს განიცდის. იმართება ისევ საპროტესტო აქციები. სწორედ ამ აქციებზე ხდება ლევან გაჩეჩილაძის მიერ პირველად ანტიამერიკული მოწოდება. თითქოს ეს არალოგიკური იყო მაშინ. დღეს ყველაფერი არის ძალიან ლოგიკური.
2008წ. აგვისტოში იწყება რუსეთის პირდაპირი აგრესია საქართველოს წინააღმდეგ. რუსეთის გეგმა საქართველოს წინააღმდეგ ამერიკის ოფიციოზმა გაეროს უშიშროების საბჭოს სხდომაზე დააფიქსირა, რომ რუსების სურვილია დაემხოს სააკაშვილის ხელისუფლება. ეს ლავროვმა უთხრა კონდოლიზა რაისს, რომელიც ამერიკის ელჩმა გაეროში პირდაპირ გაახმოვანა. პრაქტიკულად ყველასთვის ცხადი უნდა გამხდარიყო, რომ რუსეთი ებრძვის საქართველოს მისი ნატოს კურსის გამო. ეს ომი, პრაქტიკულად გეოპოლიტიკური ინტერესების ომი იყო და არა პირადი ანგარიშწორების პუტინისა სააკაშვილის მიმართ.
ძალიან მარტივია სამანიპულიროდ, როდესაც ომს პირად უსიმპატიობას დააბრალებ. დაახლოებით იგივე იყო გამსახურდიამ ბუშს აგინა, მაშინ როდესაც ჯ. ბუშის ფრაზაზე გამსახურდია დინების საწინააღმდეგოდ მიცურავს, გამსახურდიამ მხოლოდ ერთი ფრაზით უპასუხა: „დინებას მხოლოდ მკვდარი თევზები მიჰყვებიან“. ეს გინება იყო. სააკაშვილმა კიდევ პუტინს ლილიპუტინი დაუძახა და ამიტომ დაიწყო ომი 2008წ. მახსენდება ზესტაფონური ანეგდოტი, ალბათ ერთ დროს სერიოზულადაც მსჯელობდნენ ზესტაფონში ამ საკითხზე: „არ მისცა სტალინმა ჰიტლერს ფეროი და დეიწყო ჩხუბი“.
საინტერესო არის 2008წ. შემდეგი პერიოდი და 2009წ. გაზაფხული. აქ ბევრი საკითხებია გადაჯაჭვული ერთმანეთთან. ოპოზიციურ რუსული რიტორიკა, მათი ერთიანობა, რუსულ -ოპოზიციური ერთიანი ლოგიკა და მისი შეფუთვის მექანიზმები.
2008წ. სექტემბერში დავით გამყრელიძემ გააკეთა განცხადება, რომ სააკაშვილი უნდა გადადგეს. რიტორიკა ძალაში შევიდა. სწორედ ოპოზიციური პარტიები ამუშავებდნენ იმ აზრს, რომ ომი საქართველომ დაიწყო, ომში საქართველოა დამნაშავე, სააკაშვილი რუსეთის კაცია, რომ ტერიტორიები გავაჩუქეთ და.... მიუხედავად იმისა, რომ აღნიშნული დისკურსი მთლიანად რუსული იყო, რასაც ოპოზიციი რიტორიკა დღენიადაგ ტელევიზიებსა და პრესაში გამოთქვამდა ეს უხერხულობას არ ქმნიდა. უამრავი მითი შეიქმნა. პრაქტიკულად საზოგადოებას მოუთხრობნენ იმ ისტორიულ ნაფლეთებზე, რომელიც ერთიან სურათს არ ქმნიდა. რუსული ოკუპაციის 15 წლიან პერიოდზე არავინ საუბრობდა. საუბრობდნენ 2008წ. 7 გვისტოს შემდეგ. პრაქტიკულად ხდებოდა რუსული ლოგიკის გაძლიერება. აბსოლუტურად იგივე იყო ოპოზიციური ლოგიკა, რაც იყო რუსული ლოგიკა. რუსები საქართველოს ადანაშაულებდნენ ომში, ამასვე აკეთებდა ქართული ოპოზიცია. არცერთი მსჯელობა არ მახსენდება, რომელიც რუსულ ოკუპაციას განიხილავდა 1992 წლიდან.
დარწმუნებული ვარ ეს შეგნებულად ხდებოდა. რუსული და ოპოზიციური რიტორიკული ველი ისე გაერთიანდა, რომ პრაქტიკულად მათი გარჩევა შეუძლებელი იყო. მცირე ხანს ცდილობდა ოპოზიციური რიტორიკა, რომ მოეხდინა რუსული დისკურსისგან დესინქრონიზაცია, მაგრამ ისე შევიდნენ როლებში, რომ არ არსებობდა გრამატიკა ენაში, რომელიც ამას შეძლებდა. ბოლოს ამ ყველაფერს თავი დაანებეს. მიმდინარეობდა საუბარი იმაზე, რომ ეს ომი თავიდან უნდა აეცილებინა სააკაშვილს, თუმცა არავინ საუბრობდა იმ საკითხებზე, რომ რუსული გეოპოლიტიკისთვის საქართველო კვანძი იყო. მისი გახსნა აუცილებელი იყო რუსეთისთვის, წინააღმდეგ შემთხვევაში იმპერიის არსებობას საფრთხე ემუქრებიდა. მიუხედავად იმისა, რომ პუტინის, სერდიუკოვის, მედვედევის, ლავროვის განცხადებებში აშკარად და ღიად ჩანდა გაღიზიანება საქართველოს საგარეო კურსის გამო, ამას ყურადღებას არავინ აქცევდა, ვინაიდან მთავარი იყო ხელისუფლებასთან ბრძოლა.
მაგალითად ლავროვის განცხადება ბუდაპეშტის სამიტამდე, რომ ნებისმიერი გზით შეეწინააღმდეგებოდნენ საქართველოს ნატოში გაწევრიანებას, მედვედევის განცხადება, რომ მაპის მიღების შემთხვევაშიც იგივეს გააკეთებდნენ რაც 2008წ. აგვისტოში გააკეთეს ყურად არავინ იღო, ვინაიდან ეს რიტორიკა ეს დისკურსი არამომგებიანი იყო პოლიტიკური პოპულისტური რიტორიკისთვის და ზოგი ესქსპერტსთვის ეს ერთგვარი მეინსტრიმიც კი იყო. რუსული პოლიტიკური ისტებლიშმენტის განცხადებები, მოქმედებაში რომ მოვიდა 2008წ. აგვისტოში ესეც არ იყო საკმარისი ამ ომის რეალური გაანალიზებისთვის.
მიუხედავად ხელისუფლების კრიტიკისა, არცერთ პოლიტიკოს არ ეყო პიროვნული პატიოსნება, რომ ომი რუსეთისთვის დაებრალებინათ. რუსული სამხედრო მანქანა იმიტომ მოვიდა მოძრაობაში საქართველოს წინააღმდეგ, რომ მედვედევის განცხადების არ იყოს „გრუზია დლია რასიი ჟიზნენა ვაჟნაია ტერიტორია“ სწორედ გეოპოლიტიკური და იმპერიული მიზნებისათვის. იმპერიასთან ბრძოლის რიტორიკა ჩაანაცვლა სააკაშვილთან ბრძოლის რიტორიკამ ნებისმიერ ფასად.
2008წ. სექტემბრიდან ოპოზიციისთვის მთავარი საკითხი იყო ინფორმაციულად შეეფუთათ ომის სააკაშვილისთვის დაბრალების რიტორიკა. სწორედ ასე მივიდნენ 2009წ. 9 აპრილის მასშტაბური აქციების დაანონსებასთან. თუმცა აქციების დაანონსებამ იმხელა მასშტაბი მიიღო, რომ მან თავად აქციას გადააჭარბა. ეს შემდეგ გაცილებით კარგად გამოჩნდა. 2009წ. დასაწყისიდან რაც უფრო გაძიერდა მასშტაბური აქციებისკენ მოწოდებები მით უფრო დიდი იყო მოლოდინები. ლოზუნგი მხოლოდ ერთი იყო. „გადადგეს მიხეილ სააკაშვილი“. კონტექსტი დ რიტორიკა, მან ომი დაიწყო, ის ამ ომში დამნაშავეა, თუმცა არაფერი თქმულა რუსულ ოკუპაციაზე და აგრესიაზე. ამ საკითხის არანაირ კონტექსტში განხილვა ოპოზიიურ რიტორიკაში არ ხდებოდა. ალბათ ბუნებრივიც იყო. რამდენიმე მიზეზს ჩამოვთვლით თუ რატომ არ კეთდებოდა ეს და სხვათა შორის დრომაც დაადასტურა.
1. რუსეთის დადანაშაულება საქართველოს ტერიტორიების ოკუპაციაში აბსოლუტურად ყირაზე აყენებდა ომში სააკაშვილის დადანაშაულებას, ვინაიდან თუ მოხდა ოკუპაცია, მაშინ სააკაშვილი რაშია დამნაშავე? ოკუპაციის შემთხვევაში ერთი სახელმწიფო მეორე სახელმწიფოს წინააღმდეგ იყენებს ძალადობას.
2. დღეს უკვე ნათლად სჩანს, რომ ამ აქციების ორგანიზატორები (დღეს უკვე რუსეთის ხელისუფლებასთან ღია კავშირზე გასულნი) ცალი თვალით ჩრდილოეთისკენ იხედებოდნენ და ცდილობდნენ შეექმნათ ისეთი სიტუაცია დედაქალაქშიც, თუნდაც სამოქალაქო დაპირისპირების სახით, რომ რუსეთის გააქტიურებას ოკუპირებულ რეგიონებში და მის ფარგლებ გარეთაც ჰქონოდა ლოგიკური მიმართულება. არც ის უნდა დაგვავიწყდეს, რომ საკმაოდ სერიოზული პრევენციები ჩატარდა აქციებამდე, თუმცა საქართველოში ყველაფერი „დადგმულია“ და „მოდელირებული“.
2009წ. 9 აპრილს დაწყებული აქცია რიტორიკაში გაიჭედა. პრაქტიკულად აღარ არსებობდა თემა, რომელიც მოახდენდა აქციის მიზნების განხორციელებას. საკმაოდ საინტერესო იყო გუბაზ სანიკიძის ტ/კ „მაესტროს“ ვირტუალურ საკანში გიორგი გაჩეჩილაძისთვის ნათქვამი ფრაზა: პირველად მემართება, რომ მიტინგზე გამოსვლისას არ ვიცი რაზე ვილაპარაკოო. ერთის მხრივ შესაძლოა გაგვცინებოდა ამ ფრაზაზე, მაგრამ მეორეს მხრივ ეს თავად ამ აქციების კონტექსტი იყო, არ შეიძლება 5 თვე ისაუბრო ერთი და იგივე.
მაგალითად ექსპერტი სოსო ცისკარიშვილი 9 აპრილის აქციებამდე დასმულ შეკითხვაზე: "როგორ წავა მიხეილ სააკაშვილი" ორაზროვნად, "ასოციაციურად" პასუხობს: ის წავა ზღვით. მას უნდა წავიდეს, როგორც ნოე ჟორდანია.“ იმთავითვე გაკვირვება გამოიწვია ჩემში ამ სახელის და გვარის ხსენებამ. მან არ ახსენა ზვიად გამსახურდია, მან არ ახსენა შევარდნაძე, არამედ ნოე ჟორდანია. როგორ წავიდა ნოე ჟორდანია? ის წავიდა რუსების შემოსევის შედეგად. იძულებით. რუსის ჯარის ოკუპაციის შედეგად. რატომ მოუვიდა თავში ამ "სახელოვან" ექსპერტს მსგავსი ასოციაცია? მხოლოდ ერთ რამეზე დამაფიქრა ამ ყველაფერმა. მაშინ ვფიქრობდი, რომ მან რაღაც იცის. აღნიშნული ინტერვიუს შემდეგ მოხდა შინაგან საქმეთა სამინისტროს მიერ ცნობილი ფირების გამჟღავნება იარაღის შეძენაზე. სადაც საუბარი იყო მალთაყვაზე, ზღვაზე.... ბურუსიც მოიხსნა.
2009წ. აპრილის აქციებს მოჰყვა ოპოზიციური სპექტრის ფრუსტრირება. პრაქტიკულად დარწმუნება, რომ საკუთარი ძალებით შეუძლებელია ქვეყანაში რამის შეცვლა. ამიტომ ერთადერთი კარები, რომელიც ღია დარჩა ქართულ პოლიტიკურ ველზე უკვე ლოგიკური გაგრძელება იყო ოპოზიციური მოძრაობის. ეს კარები მხოლოდ ჩრდილოეთისკენ იყო გაღებული. 2010წ. დასაწყისიდან უკვე ღიად და აქტიურად დაიწყო რუსეთის ხელისუფლებასთან ქართველი ოპოზიციური ლიდერების შეხვედრები. ნოღაიდელი ხვდება პუტინს, ირაკლი ალასანია ხვდება ლავროვს, შემდეგ ნინო ბურჯანაძე ხვდება პუტინს. ალექსანდრე დუგინის მიერ პრაქტიკულად მჟღავნდება გეგმა თუ რა შეიძლება რუსეთმა ქართველ ოპოზიციასთან ერთად გააკეთოს, რაზედაც ჩვენს მიერ დაიწერა 2 წერილი.

„დუგინის ფორმულები პრაქტიკულ გადაწყვეტაში. საქართველოს შიდა პოლიტიკური სპექტრი“
http://joaoscorner.blogspot.com/2010/03/blog-post_24.html

„დუგინის ინტერვიუს კონტენტანალიზი და საქართველოს შიდა პოლიტიკა“
http://joaoscorner.blogspot.com/2010/02/blog-post_311.html

თუ დავაკვირდებით 2007-2010წ. ქართული ოპოზიციის რიტორიკულ ლოგიკას და ქმედებებს, აშკარაა და ფაქტია, რომ მათი მთავარი ორიენტირი რუსეთია. ძნელია არ დაუშვა, რომ დაწყებული 2007 წლიდან ქართული ოპოზიციური სპექტრი ჯერ ფუთავდა და არ ამჟღავნებდა რუსეთის ხელს მთელს ამ საპროტესტო მოძრაობაში, ხოლო შემდეგ უკვე აშკარა ღია თამაშზე გადავიდა რუსეთის ხელისუფლებასთან. თუ 2007-2009 წლებში შეგნებულად ხდებოდა რუსული აგრესიის, რუსული ფარული ხელის „იგნორირება“ და რიტორიკაში შეფუთვა, რომ ყველა აგენტი როგორ არის ამ ფორმულით, 2010წ. პრაქტიკულად დაშვებულია რუსეთის შემოსვლა ქართულ შიდა პოლიტიკურ ველზე. ხდება ამ ყველაფრის ლიგიტიმაცია.
რა შეიძლება ვიფიქროთ 2007-2009წ. ქართული ოპოზიციის რუსეთთან კავშირებზე, რომელიც დამალული იყო და რა შეიძლება ვიფიქროთ 2010 წლიდან ღია კავშირებზე ჩვენს მტერ სახელმწიფოსთან, სადაც თითქოს დიალოგის აღსადგენად ჩადიან, რომ აუცილებელია რუსეთთან დიალოგი. საუბარია იმ დიალოგზე, რომელსაც რუსეთი აპირებს დაიწყოს სუფთა ფურცლიდან და არავითარი მინიშნება, რომ შესაძლოა დიალოგი იყოს დეოკუპაციაზე რუსეთის ხელისუფლებას არ გაუკეთებია. მთელი ამ წლების განმავლობაში რუსეთთან დაფარული კავშირების ოპოზიციის მიერ უარყოფა, რომელიც საბოლოო ჯამში ღია გახდა მიმართული იყო იქეთ, რომ ეს კავშირები წინა წლებში არ არსებობდა. ეხლა ღია კავშირების შემთხვევაში, საკმაოდ უტიფრად კეთდება განცხადებები, რომ თურმე რუსეთს ცუდი სულაც არ უნდა საქართველოსთვის.
უნდა აღინიშნოს ისიც, რომ თითქოსდა დასავლურ ძალად მონათლული „ალიანსი“ და მისი ლიდერი, რომელიც 2009წ. აქციებზე ნინო ბურჯანაძის გვერდით იდგნენ და 2010წ. ლავროვს შეხვდა რუსებს ესაუბრებიან დეოკუპაციაზე, რაც არის აბსოლუტური ტყუილი, ვინაიდან 2007 წლიდან 2009წ. გაზაფხულამდე ალიანსში შემავალ ძალებს ისეთივე ურთიერთობა ჰქონდა ბადრი პატარკაციშვილთან და შემდეგ ნინო ბურჯანაძესთან, რომ ყველაფერზე იყვნენ წამსვლელი და არავითარ რევიზიას არ უქვემდებარებდნენ იმ საპროტესტო მოძრაობებს,რომლის უკანაც რუსეთი იდგა და ეს დღეს არი ფაქტი, ვინაიდან 2007 წლიდან 2010 წლამდე რუსული დისკურსი საქართველოს მიმართ არ შეცვლილა და ყველა ამ პროცესებში ალიანსში შემავალი პარტიები, რომელსაც ბოლოს ალასანიას მოძრაობა შემოუერთდა აქტიურ მონაწილეობას იღებდნენ.
საინტერესო იყო 2010წ. 13 მარტს მოდელირებული „ქრონიკის“ შემდეგ რეაქციებიც. ამ გადაცემამ ერთგვარი ლაკმუსის როლი შეასრულა და ბევრი მსჯელობა, რომელიც ოპოზიციურ კულუარებში ხდებოდა სააშკარაოზე გამოიტანა. დიახ დარწმუნებით შეიძლება იმის თქმა, რომ ამ მოდელირებულ „ქრონიკის“ სიუჟეტზე მის პრაქტიკულ განხორციელებაზე საკმაოდაა ნაფიქრი და ნამსჯელი. არამარტო ნაფიქრი, არამედ დაშვებულიც არის და არა ეხლა, 2009წ. აპრილის აქციების დროსაც, ვინაიდან რამდენიც არ უნდა გვიმტკიცონ, რომ ეს ყველაფერი არის აბსურდი, მათი რიტორიკა და ლოგიკა, რომ პუტინის და მედვედევი რიტორიკას და ლოგიკას 100%-ით ემთხვევა არის ფაქტი. ამ ყველაფერმა 2010წ. რუსეთის ხელისუფლებასთან პირდაპირი კონსულტაციებით და „ედინაია რასიასთან“ გაფორებულული მემორანდუმებით თავისი თავი საბოლოოდ გაამჟღავნა. ხმალი ხალთაში არ იმალება და ყველამ უნდა დაუკვირდეს სიტყვებს, რიტორიკას, ლოგიკას და ქვეცნობიერს, რომელიც ისეთი დამპალი რამაა არაფერს ტოვებს დაფარულს.

ირაკლი მარგველაშვილი

2010. 07.04